آشنایی با مجموعه مهندسی عمران

[admin]

مقدمه
مجموعه مهندسی عمران یا رشته عمران یكی از رشته های پر اهمیت و جذاب در مجموعه رشته های آزمون سراسری است كه داوطلب در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی می تواند آن را انتخاب كند. پیشرفت سریع جوامع و نیازهای روز افزون آنها به انجام طرحهای مختلف عمرانی از یك طرف و رشد و توسعه علوم مختلف از طرف دیگر، ایجاب می نماید تا با یك برنامه ریزی صحیح و همه جانبه و پرورش استعدادهای جوان و نیز استفاده بهینه از ابزار و امكانات موجود در جامعه، گامی بلند در جهت ترقی و تعالی جامعه برداشته شود. بدین منظور در آزمون سراسری، مجموعه این رشته در مقاطع كارشناسی و كاردانی، ارایه می گردد. در این قسمت به معرفی گرایشهای مختلف این رشته می پردازیم :
كارشناسی
مهندسی عمران – عمران ، مهندسی عمران – نقشه برداری، مهندسی عمران – آب ، مهندسی بهره برداری راه آهن ،مهندسی خط و ابنیه راه آهن، مهندسی جریه راه آهن ، مهندسی علمی كاربردی عمران – تاسیسات آبی ، دبیر فنی عمران، تربیت دبیر فنی عمران، دبیر فنی عمران ساختمان .
كاردانی
كاردانی فنی عمران – روسازی راه، كاردانی فنی عمران – زیر سازی راه، كاردانی راهداری، كاردانی ماشین آلات، كاردانی حمل و نقل ، كاردانی فنی عمران – پل سازی و ابنیه فنی ، كاردان فنی عمران – نقشه برداری ، كاردانی فنی عمران – ساختمانهای بتنی ، كاردانی فنی عمران – عمران روستایی، كاردان فنی عمران – كارهای عمومی ساختمان، كاردانی فنی عمران – آب، كاردانی علمی كاربردی عمران – ساختمانهای آبی ، كاردانی علمی كاربردی عمران – آب و فاضلاب، كاردانی فنی عمران – بهره برداری از منابع آب، كاردانی فنی عمران – آب شناسی ، كاردانی فنی عمران – را ه سازی، كاردانی فنی عمران – تاسیسات حرارت نیروگاه، معلم فنی عمران – كارهای عمومی ساختمان .
معرفی اختصاری گرایشهای مختلف مجموعه مهندسی عمران
1- مهندسی عمران – عمران
1-1) تعریف و هدف
عمران یكی از گرایشهای مجموعه مهندسی عمران است كه در مقطع كارشناسی در بسیاری از دانشگاههای معتبر كشور ارایه می گردد.
هدف از این رشته تربیت نیروهای متخصصی است كه بتوانند در پروژه های مختلف عمرانی در زمینه های ساختمانی، راه سازی، پل سازی، سازه ها و بناهای آبی، جمع آوری و دفع فاضلاب و … مسیولیت طرح، محاسبه اجرا و نظارت بر اجرا را بر عهده گیرند.
1-2) اهمیت و جایگاه در جامعه
كمتر جایی از یك جامعه و كمتر محلی از یك منطقه است كه فعالیتهای عمرانی به عنوان اولین و اساسی ترین نیازهای آن طرح نشود. حتی تمام فعالیتهای صنعتی، كشاورزی و … نیز به طور مستقیم و غیرمستقیم به این رشته وابسته اند و از آن سود می برند.
علاوه بر رشد و توسعه جوامع، پیشرفت علم و فن آوری نیز ضرورت پرداختن و توجه دقیق و علمی به كارهای عمرانی و تغییر شیوه های گذشته را آشكار می سازد. فعالیتهای مختلف عمرانی در جهت ایجاد ساختمانها، راهها، پلها، سدها، شبكه های آب رسانی شهرها و روستاها، ساختمانهای خاص نظیر نیرو گاههای هسته ای و حرارتی و .. بخش بزرگی از مجموعه فعالیتهای اقتصادی و تولیدی كشور را به خود اختصاص می دهد به گونه ای كه سهم عظیمی از سرمایه گذاری های ملی در طرحهای ساختمانی و صنایع وابسته به آن به كار گرفته می شود.
مجموعه مطالب بیان شده و نیز جذب سریع فارغ التحصیلان این مجموعه در وزارتخانه ها و نهادها و سازمانهای دولتی و همچنین بخشهای خصوصی نظیر : شركتهای مهندسان مشاور و شركتهای ساختمانی و راه سازی و … اهمیت قابل ملاحظه و نیاز خاص به متخصص در این رشته را، حتی در مقایسه با سایر رشته های فنی و مهندسی ، به وضوح نشان می دهد .
1-3) تواناییهای لازم برای داوطلبان این رشته و ادامه تحصیل در آن
برای ادامه تحصیل در این رشته با توجه به كمیت و كیفیت درسهایی كه در این دوره تدریس می گردد داوطلب باید از توان و دانش برتر در زمینه های ریاضی و فیزیك برخوردار باشد، همچنین توان جسمی، قدرت تجزیه و تحلیل، قدرت تجسم و دقت كافی در مسایل را داشته باشد. شایان ذكر است كه بسیاری از كارها و طرحهای عمرانی در خارج از محیطهای شهری بوده و فعالیت نسبتا" زیادی را می طلبد.
1-4) تواناییهای فارغ التحصیلان
همان گونه كه اشاره شد، فارغ التحصیلان این رشته می توانند پس از پایان تحصیلات، مسیولیتهای متفاوتی نظیر طراحی، محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرای طرحهای مختلف عمرانی را به عهده گیرند. از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود :
1- محاسبه، ساخت و اجرا و تا حدودی طراحی ساختمانهای مختلف مسكونی، اداری و صنعتی اعم از آجری، بتنی و فولادی، نظیر ساختمانهای مسكونی ویلایی، چند طبقه، آپارتمانها و برجهای بلند و همچنین كارهای ساختمانی اداره ها، مدرسه ها، بیمارستانها، كارخانه ها و مراكز صنعتی، ساختمانها و مراكز ورزشی، تالارهای اجتماعات و …
2- طراحی، محاسبه و اجرای راهها و جاده های مختلف ارتباطی داخل و خارج شهرها و و روستاها اعم از : راههای شوسه، راههای آسفالته، بزرگ راهها و نیز راه آهن ( شامل مسیریابی، پیاده كردن مسیر، زیر سازی و روسازی).
3- ساخت و اجرا و در مواردی طراحی و محاسبه انواع پلهای بتنی و فلزی و با دهانه ها و ابعاد و شكلهای متفاوت نظیر : پلهای داخل شهری و روگذرها، پلهای خارج شهری و جاده ها.
4- اجرای سدهای مختلف خاكی و بتنی و نیز بندهای انحرافی و سایر تاسیسات وابسته نظیر تونل یا كانال انحراف آب رودخانه (جهت اجرای عملیات كارگاهی در ضمن ساخت سد) ، تاسیسات آبگیری از سد و كنترل ارتفاع آب در پشت سد و ... )
5- اجرای كارهای مربوط به ساماندهی رودخانه ها.
6- طراحی، محاسبه و ساخت خطوط انتقال آب اعم از انواع كانالهای تحت فشار و یا كانالهای با سطح آزاد آب كه به منظور انتقال آب از سدها و دریاچه ها و .. . برای مصارف كشاورزی، شرب و صنعتی به منطقه های مورد نیاز و نیز جهت انتقال آب از تصفیه خانه های آب به مخازن آب و از آن جا به مناطق مصرف، ساخته می شوند.
7- ساخت تصفیه خانه های آب و فاضلاب شامل : ساختمانها تاسیسات مربوط ، محوطه سازی و ...
8- طراحی، محاسبه و ساخت شبكه های آب رسانی به منطقه های شهری و روستایی جهت تامین آب شرب مورد نیاز افراد و تاسیسات مربوط نظیر : مخازن آب، لوله كشی، انشعابات، و ...
9- طراحی، محاسبه ساخت شبكه های جمع آوری و دفع آبهای سطحی ناشی از نزولات جوی در خیابانها و سایر منطقه های شهرها و شهر كها و همچنین شبكه های جمع آوری و دفع فاضلابهای خانگی و صنعتی و انتقال آنها به خارج از شهر و تصفیه خانه ها.
10- انجام بسیار از كارهای نقشه برداری كه برای كارهای ساختمانی مختلف نظیر : راه سازی و سد سازی كه به خصوص برای پیاده نمودن و اجرای دقیق نقشه ها مورد نیاز است و همچنین تا حدودی كارهای نقشه كشی طراحی و معماری .
1-5) موقعیتهای شغلی و محلهای كار
مراكز مختلفی به صورت مستقیم و غیرمستقیم در فعالتیهای عمرانی نقش دارند كه هر یك به تناسب نوع فعالیت خود، اقدام به جذب فارغ التحصیلان این رشته می كنند.
وزارتخانه های مسكن و شهر سازی، راه و ترابری، جهاد سازندگی و نیرو به صورت گسترده تر و سایر وزارتخانه ها، اداره ها، سازمانها، مراكز دولتی و خصوصی نظیر : وزارتخانه های آموزش وپرورش، كشاورزی، علوم تحقیقات و فن آوری، بانكها و ... به صورت غیرمستقیم برای كارهای عمرانی خود مثل طرح محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا، نیاز به استخدام مهندسان عمران دارند. علاوه بر آن، شركتهای مختلف مهندسان مشاور كه در كشور به صورت گسترده وظیفه طراحی، محاسبه و نظارت بر اجرای پروژه های ساختمانی را برعهده دارند، همچنین شركتهای ساختمانی و راه سازی دولتی و خصوصی كه در اجرای این طرحها فعالیت دارند ،تعداد كثیری از فارغ التحصیلان رشته عمران را استخدام می كنند.
1-6) واحدهای درسی
بر اساس مصوبه های شورای عالی برنامه ریزی، دانشجو باید در دوره كارشناسی عمران 140 واحد درسی رابگذراند كه 20 واحد آن درسهای عمومی ، 25 واحد درسهای پایه، 8 واحد درسهای اصلی و تخصصی الزامی و 15 واحد درسهای اختیاری است.
درسهای عمومی ،درسهایی است كه در تمام رشته های تحصیلی دانشگاهی و در دوره های كارشناسی و كارشناسی ارشد پیوسته به صورت مشترك ارایه می گردد و دانشجو موظف به گذراندن آنهاست، نظیر معارف اسلامی، ادبیات فارسی و زبان خارجی .
درسهای پایه به درسهای گفته می شود كه در غالب رشته های هم گروه (نظیر گروه فنی و مهندسی) و بخصوص در گرایشهای مختلف یك رشته، به صورت مشترك تدریس شده، اساس و پایه درسهای اصلی و تخصصی را تشكیل می دهد نظیر ریاضی عمومی ،معادلات دیفرانسیل و فیزیك .
درسهای اصلی و تخصصی الزامی عبارت از درسهایی است كه دانشجو را در زمینه تخصصی مربوط آموزش داده و او را برای انجام وظایف خاص در زمینه كارهای خویش در جامعه آماده می سازد، نظیر " رسم فنی و نقشه كشی ساختمان " ، " سازه های بتن آرامه " و " سازه های فولاد " . گذراندن این درسهای تخصصی الزامی است.
درسهای اختیاری ، عبارت است از : مجموعه درسهایی كه اگر چه تخصصی است، اما دانشجو می تواند با توجه به علاقه شخصی و برنامه ای كه برای آینده خود دارد و همچنین نظر استاد راهنما در گروه و با هماهنگی شورای آموزشی گروه، تعدادی از آنها را انتخاب نماید : نظیر : " ماشین الات ساختمان " ، اصول مهندسی ترافیك " و بناهای آبی " .
الف ) درسهای پایه
13 واحد از درسهای پایه در زمینه ریاضی است، شامل " ریاضی عمومی " ، " معادلات دیفرانسیل " ، " محاسبات عددی و آمار " و " احتمال مهندسی " كه پایه درسهای تخصصی در مهندسی عمران را تشكیل می دهد ومكمل ریاضیاتی است كه در دوران دبیرستان و در رشته ریاضی فیزیك خوانده می شود. برای موفقیت در این درسها، دانشجو باید تلاشهای فكری و علمی قابل ملاحظه ای انجام دهد.
همچنین درسهای " فیزیك در زمینه های حرارت " ، " مكانیك " و الكتریسته " و " مغناطیس " و نیز درس " برنامه نویسی رایانه" – كه در آن دانشجو با رایانه و زبانهای برنامه نویسی رایانه آشنا می شود و به برنامه نویسی به زبان فرترن تسلط پیدا می كند – از جمله درسهای پایه هستند.
ب ) درسهای اصلی و تخصصی الزامی
این درسها كه بسیاری از آنها به یكدیگر وابسته اند و بعضی پیش نیاز درس دیگر است، دانشجو در طول نیم سالهای مختلف تحصیلی آنها را انتخاب ومی گذراند. دراین جا خلاصه ای از مطالب مطرح شده در بعضی از درسهای تخصصی الزامی را ارایه می كنیم .
رسم فنی و نقشه كشی ساختمان : در درس " رسم فنی و نقشه كشی ساختمان " ، دانشجو با اصول كلی رسم فنی و نمایش قطعه ها به صورت تصویری آشنا شده، پس از شناخت علایم قرار دادی در نقشه های ساختمان و نقشه های تاسیسات برقی و مكانیكی، چگونگی رسم نقشه های مختلف و خواندن نقشه های ساختمانی را فرا می گیرد.
اصول مبانی معماری و شهر سازی : در این درس كه پس از درس فنی و نقشه كشی گذرانده می شود، دانشجویان با نظریه های معماری و نقش مهندسان معماری در جامعه آشنا شده، چگونگی ارتباط بین فضاهای مختلف در انواع ساختمانها نظیر ساختمانهای مسكونی، كودكستان، مدرسه، كتابخانه، بناهای صنعتی و درمانگاه و بیمارستان را فرا می گیرند. همچنین مطالبی در مورد مفاهیم اولیه شهر سازی و جوامع روستایی و شناخت طرحهای هادی و تفصیلی و منطقه ای در مورد فعالیتهای عمرانی شهری، در این درس ارایه می گردد.
استاتیك، مقاومت مصالح ،تحلیل سازه ها : در این درسها كه به ترتیب در نیم سالهای مختلف ارایه می گردد، تعادل سازه های مختلف دراثر بارها ونیروهای وارده بر آنها مورد مطالعه قرار گرفته، چگونگی محاسبه سازه هایی همچون خرپاها بیان می شود. سپس به بررسی نیروهای داخلی به وجود آمده دراثر بارهای خارجی و روشهای تعیین آنها در قسمتهای مختلف سازه پرداخته، ضمن تعیین مشخصه های هندسی قطعه های مختلف، مقاومت آنها را در مقابل نیروهای محوری و برشی همچنین خمش و پیچش مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
همچنین در درس" تحلیل سازه ها " ، روشهای محاسبه تغییر مكان سازه ها و تحلیل سازه های پیچیده تر نظیر : " تیرهای سراسری "، " قابها" و ساختمانهای بلند ( برج)، به دانشجو آموزش داده می شود.
اصول مهندسی زلزله : شناخت علتهای وقوع زلزله، چگونگی سنجش قدرت زلزله، چگونگی تخریب و راههای كاهش پیامدهای آن و روشهای تحلیل سازه های مختلف در برابر زلزله جهت مقاوم سازی آنها به خصوص برای منطقه های زلزله خیز ایران از اهمیت خاصی برخوردار است كه در درس " اصول مهندسی زلزله " مورد بحث قرار می گیرد.
سازه های بتن آرمه و پروژه : بسیاری از ساختمانها و سازه ها نظیر ساختمانهای چند طبقه، پلها و .. با بتن و بتن مسلح ساخته می شود و در موارد دیگر نیز حداقل برای ساخت قسمتهایی از سازه نظیر پی و فوندانسیون ( شالوده ) و.. از بتن استفاده می گردد. در درس " سازه های بتن آرامه " با استفاده از اصول فراگرفته شده در تحلیل سازه ها، واكنش قطعات بتنی نظیر تیرها، ستونها، قابها و صفحات ساخته شده از بتن مسلح تحت تاثیر انواع مختلف بارگذاری و تركیبات آنها مورد بررسی قرار گرفته، با توجه به خواص مكانیكی بتن و فولاد و آیین نامه های مختلف، ابعاد قطعه ومیزان فولاد لازم در هر قسمت، معین و طراحی می گردد.
در نهایت، دانشجو از طریق انجام طرح، كلیه مرحله های بارگذاری، آنالیز، و طراحی یك سازه بتنی را به پایان رسانیده، گزارش كاملی از طی مراحل و نحوه محاسبات و نتیجه آنها ارایه می كند.
سازه های فولادی و پروژه : دراین درسها، دانشجو ضمن آشنا شدن با انواع فولادهای ساختمانی، واكنش و مقاومت آنها، به چگونگی عملكرد اعضای مختلف یك سازه فولادی تحت اثر بارهای مختلف تسلط یافته، نحوه محاسبه قطعه های مختلف نظیر تیرها، ستونها، قابها، بادبندها و اتصالهای مختلف آنها را فرا می گیرد، همچنین برای طراحی و تعیین مشخصه ها و ابعاد این قطعه ها، حداقل با یك آیین نامه معتبر بین المللی و نیز با آیین نامه ساختمانهای فولادی ایران آشنایی كامل پیدا می كند.
در پایان درس نظری، دانشجو طرح كامل یك سازه فولادی را از ابتدا تا انتها به همراه گزارش مبسوط آن به عنوان پروژه ارایه می كند.
مكانیك خاك و پی سازی : بارهای وارد شده بر سازه ها از طریق پی یا فوندانسیون ( شالوده ) به خاك منتقل می شود. بدین جهت، شناخت چگونگی واكنش انواع خاكها و پی ها از ضروریات است. با این تعبیر، هدف از این دو درس، آشنایی دانشجو با مبانی و مفاهیم مقدماتی واكنش خاكها با تكیه بر خواص فیزیكی و مكانیكی آنها و با توجه به زمینه های كاربردی در مسایل مهندسی نظیر تنشها و مقاومت خاك و بررسی پایداری در خاكها و اصول و قانونهای حاكم بر آنها وهمچنین شناسایی انواع پی ها، ظرفیت باربری و محاسبه آنهاست .
مكانیك سیالات ، هیدرولیك و هیدرولوژی مهندسی : بررسی خواص فیزیكی سیالات و از جمله آب، قانونهای حاكم بر آنها در حالت سكون و حركت، نیروهای وارده بر اجسام و ساختمانها، تاسیسات مختلف ناشی از وجود سیال، تجزیه و تحلیل و محاسبه جریان در مسیرهای تحت فشار و نیز بررسی حركت و واكنش آب در شرایط و حالتهای مختلف در كانالهای با سطح آزاد و قانونهای هیدرولیكی حاكم بر آنها، از جمله هدفهای درسهای مكانیك سیالات و هیدرولیك است. همچنین در درس هیدرولوژی مهندسی، دانشجو با انواع بارندگیها، تبخیر و تعرق، نفوذ آب در خاك، آبهای سطحی ، آبهای زیر زمینی و روشهای تخمین و مطالعه آنها آشنا می شود.
مهندسی آب و فاضلاب و پروژه : برای تامین آب مورد نیاز جوامع روستایی، شهری و مراكز صنعتی لازم است تا با انواع و میزان مصرف آب، چگونگی تامین آب، خطوط انتقال و نحوه محاسبه آنها، تصفیه خانه ها، مخزنهای ذخیره، شبكه توزیع آب و محدودیتهای فنی مربوط، آشنایی كامل وجود داشته باشد، همچنین چگونگی جمع آوری، دفع و تصفیه فاضلابهای سطحی، خانگی و صنعتی و آشنایی با مجموعه تاسیسات مرتبط از مسایلی است كه یك مهندس عمران باید با آنها آشنایی داشته باشد. این موارد از جمله هدفهای درس " مهندسی آب و فاضلاب و پروژه " است كه در نهایت به انجام یك پروژه برای محاسبه و طراحی كامل شبكه توزیع آب، جمع آوری و دفع فاضلاب و آبهای سطحی یك شهر یا شهرك منجر می شود.
بناهای آبی : در این درس، دانشجو با طراحی و محاسبه برخی از شیوه های انتقال آب و سازه های آب نظیر : كانالهای خاكی و پوشش دار، كانالهای تحت فشار، ایستگاههای پمپاژ، آبشارها یا شیب شكنها، زیر گذرها، حوضچه های آرامش و چگونگی آبگیری از سدها، دریاچه ها، كانالها و رودخانه ها و تاسیسات مربوطه آشنا می شود.
نقشه برداری و عملیات : كاردان با دوربینهای مختلف نقشه برداری از طریق اندازه گیری مستقیم و موقعیت نقاط زمینی شناخت انواع و استاندارد نقشه و كاربرد آنها در مهندسی عمران، روشهای اندازه گیری طول، زاویه تعیین امتداد و ترازیابی و ... از نیازهای ضروری مهندسی عمران است كه در درسهای یاد شده به عنوان یكی از درسهای جذاب بیان می گردد.
راه سازی، روسازی راه و مهندسی ترابری : از جمله تخصصهای مهم یك مهندس عمران، شناخت طرح و محاسبه زیرسازی و روسازی راههاست. بدین منظور درسهای یاد شده جهت فراگیری مطلبی نظیر : طراحی و اجرای راهها شامل : مسیریابی، عملیات خاكی، مشخصه ها و طرح هندسی راهها در مسیرهای افقی و قایم، مشخصه های فنی انواع مصالح راه و لایه های مختلف روسازی آن ، همچنین روشهای طرح و اجرای روسازی های شنی و آسفالتی و نیز شبكه هاب حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی و برنامه ریزیها و مدیریتهای حمل و نقل ارایه می گردند.
در درس پروژه راه سازی كه پس از درسهای راه سازی و مهندسی ترابری ارایه می شود، كاربرد اصول را ه سازی در طرح كامل یك راه، از ابتدا تا انتها به همراه رسم نقشه ها و محاسبه های مربوط مورد توجه قرار می گیرد .
ج ) سایر درسها
علاوه بر موارد یاد شده كه اهم درسهای دانشگاهی در رشته مهندسی عمران – عمران می باشد، درسهای دیگری نظیر : " مصالح ساختمانی و آزمایشگاه " ، " تكنولوژی بتن و آزمایشگاه " ، " آزمایشگاه مكانیك خاك " ، " آزمایشگاه هیدرولیك " و " آزمایشگاه مقاومت مصالح " ارایه می گردد كه در درسهای آزمایشگاهی، دانشجو بعضی مطالب خوانده شده در درسهای نظری را در عمل آزمایشگاهی آزمایش می كند.
درسهای نظیر " راه آهن " و " اصول مهندسی ترافیك " هم كه از جمله درسهای مهم این دوره هستند در بسیاری از دانشگاههای معتبر به عنوان درسهای اجباری تدریس می شوند.
درسهای دیگری به عنوان درسهای اختیاری در دانشگاههای مختلف باعنوانهای متفاوت ارایه می گردند. از جمله مهمترین آنها می توان به درسهای : " بارگذاری " ، " اصول مهندسی سد" ، " طراحی ومعماری " و " اصول مهندسی پل " اشاره كرد.
1-7) ادامه تحصیلات
ادامه تحصیلات در دوره بعد از كارشناسی را تحصیلات تكمیلی می نامند كه شامل : كارشناسی ارشد ( فوق لیسانس یا دكترای حرفه ای ) و دكترای تخصصی است. در دوره كارشناسی ارشد ناپیوسته ، دانشجو حدود 32 واحد آموزشی تخصصی را كه به تناسب رشته ، تعدادی از واحدهای آن را پایان نامه ( یا رساله ) تشكیل می دهد، می گذراند و معلومات خود را در یك زمینه خاص از رشته، گسترده تر از مقطع كارشناسی افزایش می دهد .
در دوره كارشناس تخصصی كه پس از پایان تحصیلات در مقطع كارشناسی ارشد شروع می شود، بسته به رشته تحصیلی، حدود 45 واحد درس اختصاصی ارایه می گردد كه اغلب در حدود نصف این تعداد واحد به پایان نامه دكتری اختصاص می یابد. دانشجو با تدوین این رساله ، كار تحقیقاتی نسبتا" گسترده ای را در یك زمینه تخصصی خاص به انجام می رساند و سعی می كند در گسترش مرزهای دانش سهیم باشد.
1-8) گرایشهای مختلف كارشناسی ارشد و دكتری در رشته عمران
فارغ التحصیلان مقطع كارشناسی عمران- عمران، می تواند در مقطع كارشناسی ارشد در گرایشهای مختلف : سازه، سازه های هیدرولیكی، مهندسی زلزله، راه وترابری، مكانیك خاك و پی، مهندسی آب، سازه های دریایی، مهندسی مدیریت ساخت، مهندسی برنامه ریزی حمل و نقل، مهندسی نقشه برداری ( ژیودزی)، فتوگرامتری و مهندسی محیط زیست به تحصیل ادامه دهد و در هر یك از گرایشهای یاد شده زیر شاخه های تخصصی تری وجود دارد كه در مقطع دكترای تخصصی و به خصوص در ضمن انجام رساله دكتری به آن پرداخته می شود.
امكان ادامه تحصیل در تمام گرایشهای یاد شده درمقطع كارشناسی ارشد و در بعضی از زمینه های یاد شده در مقطع دكتری در داخل كشور وجود دارد، ولی ادامه تحصیل در پاره ای از گرایشهای دیگر، در حال حاضر فقط در خارج از كشور میسر است.
1-9) تواناییهای فارغ التحصیلان مقطعهای كارشناسی ارشد و دكتری
در دوره های تحصیلات تكمیلی ( كارشناسی ارشد و دكتری ) بیشتر به جنبه های نظری و پژوهشی پرداخته می شود. بدین جهت فارغ التحصیلان این دوره ها در هر یك از گرایشهای یاد شده، بیشتر تواناییهای علمی و محاسباتی و به طور كلی نظری خود را افزایش می دهد، اگر چه این افزایش توانایی، در كارهای اجرایی علمی نیز از نظر صحت اجرا می تواند نقش مهمی داشته باشد.
در مقطع دكتری دانشجو ضمن افزایش مراتب علمی خود، در یك زمینه تخصصی تر، قدرت و توان خود را برای انجام كارهای تحقیقاتی و توسعه مرزهای دانش و رفع معضلات علمی و اجرایی از طریق پژوهش بالا برده، تحقیقاتی را در یك مورد خاص، انجام می دهد.
1-10) جذب فارغ التحصیلان تحصیلات تكمیلی در محیط های كار
از آن جا كه این فارغ التحصیلان علاوه بر تواناییهای یك كارشناس عمران، از نظر علمی و نظری و پژوهشی در یك زمینه خاص، معلومات بیشتری دارند، بدین جهت كارایی بیشتری نیز دارند و از مطالب فراگرفته شده می توانند در زمینه های طراحی و محاسباتی دقیق و تخصصی تر و همچنین پژوهشی، استفاده نمایند. این گونه فارغ التحصیلان ضمن آن كه می توانند در تمام محل های جذب فارغ التحصیلان كارشناسی مشغول به كار گردند، مسیولیتهای بالاتر و سنگین تر علمی، پژوهشی و اجرایی را به عهده می گیرند. پس از پایان دوره دكترای تخصصی، امكان همكاری در دانشگاهها و سایر مراكز علمی و پژوهشی به عنوان عضو هیات علمی برایشان میسر می گردد.