آشنایی با 12 اثر ایرانی ثبت شده در یونسکو

گنبد سلطانیه:


گنبد سلطانیه بزرگ ترین گنبد آجری جهان و مقبره اولجایتو است که نام خود را به سلطان محمد خدابنده تغییر داد و از آثار مهم دوره ایلخانیان به حساب می آید. این بنا مسجدی است بسیار زیبا که از حیث معماری و تزیین و بزرگی در دنیا مشهور است. گنبد مزبور در 5 فرسخی سمت شرقی شهر زنجان در داخل باروی شهر قدیم سلطانیه قرار گرفته و بنایی است هشت ضلعی که طول هر ضلع آن ۸۰ گز است. 8 مناره نیز در اطراف گنبد دارد و قدیمی ترین گنبد دوپوش موجود در ایران است. رنگ گنبد آبی است. روی این اضلاع گنبد بلندی قرار گرفته که ارتفاع آن را ۱۲۰ گز نوشته اند. در قسمت بالایی آن ساختمان دور تا دور اطاق ها و غرفه ها ساخته اند. خود گنبد از کاشی های فیروزه ای رنگ پوشیده و سقف داخل اتاق های بالا با گچبری ها و آجرهای رنگارنگ تزیین یافته است.



قره کلیسا:

قره کلیسا کلیسای تادئوس مقدس، نام کلیسایی تاریخی در استان آذربایجان غربی ایران است. این کلیسا در جنوب ماکو و ۲۰کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستایی به همین نام واقع شده است. در تاریخ ۷ ژوئیه ۲۰۰۸، مجموعه قره کلیسا، شامل 3کلیسای اصلی با نام های قره کلیسا یا سنت تادئوس، سنت استپانوس و زور زور در فهرست میراث جهانی
یونسکو به ثبت رسید.{قره کلیسا جهانی شد}



میدان نقش جهان:

میدان نقش جهان میدان نقش جهان در سده یازدهم هجری قمری (سده هفدهم میلادی) یکی از بزرگ ترین میدان های جهان بوده است و در دوره شاه عباس و جانشینان او محل بازی چوگان، رژه ارتش، چراغانی و محل نمایش های گوناگون بوده است. دو دروازه سنگی چوگان از آن دوره هنوز در میدان باقی است که از انجام ورزش چوگان در آن دوره حکایت می کند. این میدان همچنین محل برگزاری جمعه بازارهای عظیم بوده است. یکی از نخستین مراسم رسمی ای که در این میدان برگزار شده است، بازگشت پیروزمندانه امامقلی خان از فتح جزیره هرمز به
پایتخت (اصفهان) بوده است.

تخت سلیمان:

نام محوطه تاریخی بزرگی در نزدیکی تَکاب و روستای تخت سلیمان (در گذشته نصرت آباد) در استان آذربایجان غربی در کشور ایران است. مجموعه بناهای تاریخی در تخت سلیمان در اطراف دریاچه ای طبیعی ساخته شده است. آثار بناهای دوره های اشکانیان و ساسانی و ایلخانان مغول در این محل یافت شده است. مهم ترین آثار به جا مانده از آن آتشکده و تالارهای دوره ساسانی است. برخی آثار ساسانی دیگر نیز در کوه بلقیس و زندان سلیمان درنزدیکی تخت سلیمان ساخته شده است.


چغازنبیل:

این اثر در نوزدهم اردیبهشت 1358 به فهرست آثار جهانی وارد شد. این نیایشگاه توسط اونتاش گال، پادشاه بزرگ عیلام باستان و برای ستایش ایزد اینشوشیناک، نگهبان شهر شوش، ساخته شده است.مکان جغرافیایی زیگورات چغازنبیل در ۴۵ کیلومتری جنوب شهر شوش در نزدیکی منطقه باستانی هفت تپه است. بلندی آغازین آن ۵۲ متر و ۵ طبقه بوده است. امروزه ارتفاع آن ۲۵ متر و تنها ۲ طبقه و نیم از آن باقی مانده است. «چغازنبیل» که نام باستانی این بنا به شمار می آید، واژه ای محلی و مرکب از دو واژه چُغا (به معنای تپه در زبان لری) و زنبیل است که اشاره ای است به مکان معبد که سابقا تپه بوده و آن را به زنبیل واژگون تشبیه می کردند.{زیگورات چغازنبیل؛ تبلور معماری مقدس}


سنگ نوشته بیستون:

این اثر در سال 2006 میلادی به ثبت جهانی رسید. این سنگ نوشته حدود 27 کیلومتری شهر کرمانشاه در غرب ایران است. نقش بیستون پیروزی داریوش یکم را بر گوماته مغ و نه شورشی نشان می دهد.

پاسارگاد:

پاسارگادمجموعه ای از آثار باستانی برجای مانده از دوران هخامنشی است که در 135 کیلومتری شمال شیراز در منطقه پاسارگاد استان فارس واقع شده است. این مجموعه دربرگیرنده ابنیه ای چون کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آبنماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، آرامگاه کوروش بزرگ، محوطه مقدس و تنگه بلاغی است.این مجموعه، پنجمین مجموعه ثبت شده در فهرست آثار میراث جهانی در ایران است که طی جلسه یونسکو که در تیرماه سال ۱۳۸۳ در چین برگزار شد به علت دارا بودن شاخص های فراوان با 100در صد آرا در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.مرمت پاسارگاد علمی بود.


سازه های آبی شوشتر:

سازه های آبی شوشتر تیر ماه سال جاری با اخذ اکثریت آرا در نشست سالانه مرکز میراث جهانی به عنوان دهمین اثر ایرانی ثبت شد. مجموعه آسیاب های شوشتر در استان خوزستان شامل ده ها آسیاب است که بزرگ ترین مجموعه صنعتی تا پیش از انقلاب صنعتی به شمار می رود. استفاده از آب براساس شرایط اقلیمی با ایجاد شبکه های زیرزمینی زیر شهرکهن شوشتر، یکی از هوشمندانه ترین شکل های معماری شهری آبی را بروز داده است.


ارگ بم:

ارگ بم بزرگ ترین بنای خشت و گلی دنیا است که در نزدیکی شهر بم در استان کرمان و در جنوب شرقی ایران قرار دارد. این بنا پیش از سده ۵ پیش از میلاد ساخته شده و تا حدود سال ۱۸۵۰ میلادی مورد استفاده بوده است. در تاریخ ۵ دی ۱۳۸۲، زمین لرزه ای شدید در این منطقه روی داد که باعث شد این بنا تا حدود زیادی تخریب شود.

تخت جمشید:

تخت جمشیدسالیان سال پایتخت تشریفاتی امپراتوری ایران در زمان دودمان هخامنشیان بوده است. باور تاریخ دانان بر این است که اسکندر مقدونی، سردار یونانی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و احتمالا بخش عظیمی از کتاب ها، فرهنگ و هنر هخامنشی را با این کار نابود کرد. با این حال ویرانه های این مکان هنوز هم در مرودشت در نزدیکی شیراز مرکز استان فارس برپاست و باستان شناسان از ویرانه های آن، نشانه های آتش و هجوم را بر آن تایید می کنند.این مکان از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت شده ایران در میراث جهانی یونسکو است.

بازار تبریز:

بازار تبریز یکی از بزرگ ترین و مهم ترین بازارهای سرپوشیده در سطح ایران و قارهٔ آسیا به شمار می رود.بازار تبریز در5/1389 در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده است . این بازار از بازارچه ها، تیمچه ها، سراها و کاروانسراهای متعددی تشکیل یافته است. پیش تر به جهت قرارگرفتن شهر تبریز برسر چهارراه جادهٔ ابریشم و گذر روزانهٔ هزاران کاروان از کشورهای مختلف آسیایی،
آفریقایی و اروپایی از آن، این شهر و بازار آن از رونق بسیار خوبی برخوردار بوده است.


بقعه شیخ صفی الدین:

بقعه شیخ صفی الدین مجموعه نفیس بقعه شیخ صفی الدین به نام عارف نامدار شیخ صفی الدین اردبیل جد سلاطین صفویه، در سال ۷۳۵ ه. ق. به دست فرزند وی صدرالدین موسی بنا شد. پس از شروع حکومت صفویه، به سبب ارادت شاهان صفوی به جد خود، واحدهای مختلفی به این مجموعه اضافه شد. بویژه در عهد شاه عباس اول و از آنجا که وی ارادت فراوانی به شیخ صفی الدین داشت و بسیار به زیارت مقبره وی می رفت، برای تکمیل و تزیین این اثر، کارهای فراوانی صورت گرفت. در عصر صفوی، بقعه شیخ با حضور استادان بزرگ عهد صفوی چنان به زیور آراسته شد که همچنان پس از گذشت چندین قرن به عنوان یکی از مفاخر تاریخی و فرهنگی ایران به شمار می آید.