انواع پله های ساختمانی

طراحی معماری به نیازمند است تا پاسخگوی یك عملكرد مناسب باشد. پلكان وسیله معمول دستر در بین طبقات ساختمان است. پلكان روشها و سیستمهایی را باید طوری ساخت كه امكان دسترسی اسان و راحت ساده و ایمنی را توسط پله ها به بالا و پایین فراهم سازد.
تعریف پله
پلكان یك راه ارتباطی است كه دو سطح مختلف را به هم ارتباط می دهد و انسان با انرژی خود ان را طی می كند .در واقع پله تكیه گاهی برای پا هنگام بالا رفتن است.
انواع پله
1- فرم پله
2-جنس پله
3-كاربری
فرم پله:
1- راه پله مستقیم
2- راه پله با پله های مایل
3- راه پله 4/1 چرخش در بالا
4- راه پله 4/1 چرخش در پایین
5- راه پله 4/1 چرخش در بالا و پایین
6- راه پله 4/1 چرخش در بالا و پایین در جهت مخالف
7- راه پله مستقیم با پاگرد
8- راه پله مستقیم با 4/1 دور چرخش
9- راه پله مستقیم با نیم دور چرخش
10- راه پله پاسگی همراه با چرخش
11- راه پله با ستون پله باز با پاگرد
12- راه پله سلطنتی
13- راه پله با سه پلکان مستقیم و یک پاگرد
14- راه پله با چهار پلکان
15- راه پله قوسی
16- راه پله سبدی با پاگرد
17- راه پله نیم دور چرخش
18- راه پله بیضی
19- راه پله حلزونی یا مارپیچی
20- راه پله هندسی
از نظر جنس:
1- پله های چوبی
2- پله های فولادی
3- پله های سنگی
4- پله های بتنی
5- پله های پلکسی
6- پله های چوبی-فلزی
از نظر كاربری:
در این بخش پله ها از نظر كاربرد در موقعیت مكانی مورد بررسی قرار می گیرند. این مبحث شامل دسته بندی هایی است كه در زیر به آن اشاره می كنیم.
1) پله های آموزشی
2) پله های اداری
3) پله های تجاری
4) پله های فرار
5) پله های مراكز تفریحی
6) پله های بیمارستان
7) پله های هتل
8) پله های شهری
9) پله های مسكونی
10) پله های بیرونی
اجزاء پله
1- كف پله:
به سطح فوقانی پله گفته می شود،یعنی محل گذاشتن كف پا برای بالا رفتن یا پایین آمدن از پله.
2- ارتفاع پله:
فاصله عمودی كف های دو پله متوالی را ارتفاع پله می گویند.میزان تغییرات ارتفاع پله به مكان و موقعیت پله بستگی دارد.
3- پیشانی پله:
به قطعه عمودی كه میان دو كف پله متوالی قرار می گیرد گفته می شود
4-گونه پله:
سطـح بغـل پلـه را می گوینـد.
5-عرض پله:
به فاصله بین گونه های پله گفته می شود و به مكان و تعداد استفاده كنندگان از پلكان بستگی دارد.
6-لب پلـه:
پیش آمدگی كف پله از پیشانی ،لب پله نامیده می شود. وجود آن موحب بزرگ تر شدن كف پلـه می شود.
7-شیار كف پلـه:
در كف پله شیار هایی در امتداد عرض پله ایجاد می كنند. این شیار ها از لیز خوردن افراد جلوگیری می كنند.
8- ردیف یا خیز پلكـان :
به مجموعه پله های متوالی بین دو اختلاف سطح ردیف پله گفته می شود. در هر ردیف پله حداقل سه پله متوالی وجود دارد.
9- خط مسیر پلـه :
این خط محل شروع و ختم پله را مشخص می كند. خط مسیر پله در روی پلان و وسط عرض پله ها مشخص می شود .
10-خط شـیب پلـه :
این خط ، لبه پله های یك ردیف پله را به یكدیگر وصل می كند.
11-زاویه شـیب پلـه :
به زاویه بین شیب پله با افق ، زاویه شیب پله گفته می شود . زاویه شیب پله رابطه مستقیم با ارتفاع پله و رابطه معكوس با كف پله دارد.
12- حجم پلـه :
به ضخامت سقف زیر یك ردیف پله گفته می شود.
13-طول پلـه :
به طول افقی یك ردیف پله گفته می شود یعنی از لبه اولین پله تا انتها كف آخرین پله در یك شیب .
14-پا گـرد :
ایستگاه ما بین پله ها كه برای رفع خستگی ساخته می شود به پاگرد پله معروف است و حداقل برابر عرض یك كف پله است.
15- نرده پلـه :
وسیله ای است كه برای جلوگیری از سقوط اشخاص ، در طرفین ردیف پله ها نصب می شود.
16- دست انداز پلـه :
این وسیله بر روی نرده و به موازات خط شیب پله نصب می شود .
17- چشم پلـه :
به فاصله بین دو ردیف پله گفته می شود .(یعنی شكاف بین دو بازوی پلكان)
سیستم ساختاری :
در اینجا پله ها بر حسب جنسیت و پایه و اساس هایی كه برای نصب ساختار آنها استفاده می شوند دسته بندی شده اند.
الف) موادی كه برای ساختار پلكان استفاده می شوند.
ب) سیستم نصب و نگهداری پله ها
الف) موادی كه برای ساختار پلكان استفاده می شود
1) فولاد
2) بتن
3) سنگ
4) چوب
5) پلكسی
پله های فولادی:
ساختار فولادی متشكلند از شمشیری هایی كه از صفحات فولادی فشرده ساخته شده اند. این پله ها سبكتر از انواع دیگر پله هستند و تنظیم مقاومت در برابر آتش برای این پله ها خیلی مهم است.
پله های بتنی:
شكل معمول پلكان بتن مسلح به صورت پلكان ½ گردش می باشد . در اكثر ساختمان های دو طبقه به عنواع پلكان دسترسی یا فرار استفاده می شود.
پله های سنگی:
امروزه به خاطر كمبود و قیمت بالای سنگ طبیعی این نوع پله ها از سنگ ریختگی یا بتن ساخته می شوند. پله ها را می توان با همان رویه طبیعی سنگی یا بتنی باقی گذاشت اما معمولا از نوعی پوشش استفاده می شود تا سطح ضد لغزشی به وجود آید.
پله های چوبی:
پله های چوبی عمر مفید كوتاهی دارند و در برابر آتش سوزی هم مقاومت كمی دارند اما با روشهای كامل سازی می توان تا حد مشخصی آنها را مقاوم كرد. رشته پلكانهای چوبی در واقع پلكان سنتی خانه های دو یا چند طبقه ای هستند كه در آنها مسئله مقاومت در برابر آتش سوزی استفاده از پلكان بتنی را ضروری نمی سازد.