كاربرد درزهای حركتی

در این بخش شما با
درزهای انقباض Construction Joints
درزهای انبساط Expansion Joints
درزهای كنترل Control Joints
درزهای نشست Settelment Joints
درزهای لغزش Settelment Joints
و سایر درزها آشنا میشوید
درزهای انقباض Construction Joints
این درزها معمولاً به منظور جلوگیری از بروز تركهای ناشی از جمع شدن بتن تعبیه می*شوند. اگر در فواصل معین درز انقباض در نظر گرفته نشود، روی سطوح پیاده*روها یا دیوارهای بتنی تركهایی پدید خواهد آمد. آرماتورها غالباً می*توانند محل بروز تركها را كنترل نمایند، همچنین، وجود درزهای انقباضی كه محلشان به طور صحیح انتخاب شده باشد، می*توانند مانع بروز ترك شوند. عملكرد این درزها به صورتی است كه انقباض طرفین درز در محل درز متمركز می*گردد. در حقیقت این درزها دارای نوعی عدم پیوستگی عمومی هستند، لیكن شكاف اولیه*ای بین بتن دو طرف درز وجود ندارد. در روسازیها جایی كه دارای عرض بیش از 75/3 متر نباشد، درزهای ساختمانی بین نوارهای مجاور جوابگوی نیاز برای جمع*شدگی طولی خواهند بود. برای سنگدانه*های گرانیتی و آهكی فاصله درزهای روسازی معمولاً بین 6 تا 9 متر است. برای مصالح سنگی سیلیسی و روباره*ها، این فاصله 8/4 تا 6 متر است. در صورت تردید باید فاصله درزها كمتر اختیار شود. در فاصله حدود 30 متر از انتهای آزاد روسازی و 18 متر از هر درز انبساط، در محلهایی كه قفل و بست دانه*ها كم باشد، درزهای انقباض پدید خواهند آمد، در این نقاط باید زبانه*هایی (كه یك طرف آنها به بتن پیوستگی كامل دارد و طرف دیگر در غلافی بدون اصطكاك حركت می*كند، یا هر وسیله دیگری كه قابلیت انتقال بار در جهت عمود بر زبانه را داشته باشد) تعبیه شود.
درزهای انقباضی در پیاده*روها و دالهای كف كه به صورت موزائیكی ساخته می*شوند، به طور معمول در فواصل 2/1 تا 8/1 متر و در جان*پناهها و نرده*ها در فواصل 3 تا 6 متر در نظر گرفته می*شوند.
اگر اعضا و قطعات پیش*ساخته و یا به صورت واحدهای مجزا و مستقل كار گذارده شوند و بدین لحاظ در آنها درز انبساط تعبیه نشده باشد، باید شرایط نصب چنان باشد كه اعضا و قطعات مجاور هنگام انبساط مزاحمتی برای یكدیگر ایجاد ننماید.
درزهای انبساط Expansion Joints
این درزها برای جلوگیری از خراب شدن روسازیها در اثر فشار بیش از حد، فراهم ساختن امكان تعمیر قسمتی از جدولهای بتنی پیاده*روها و نظایر آن تعبیه می*شوند. به طور كلی این درزها برای تأمین امكان انقباض و انبساط ناشی از تغییرات درجه حرارت، به طوری كه در نقاط مختلف ساختمان ترك*خوردگی و در مقاطع سازه تلاشهای ثانوی زیاد، ایجاد نشوند، تعبیه می*گردند.
عملكرد این درزها باید به گونه*ای باشد كه انبساط و انقباض طرفین درز كاملاً همساز شوند، لازمه چنین درزهایی این است كه هیچگونه پیوستگی در طرفین درز برقرار نباشد، چنین درزهایی باید با كمترین مقاومت در مقابل انقباض و انبساط قادر به باز یا بسته شدن باشند. عموماً این درزها در تمام قسمتهای سازه به طور پیوسته قرار گرفته و از كف تا سقف ادامه می*یابند، برای حصول اطمینان از جدایی كامل دو قسمت مجاور رعایت این مسئله ضروریست.
درزهای كنترل Control Joints
انبساط و انقباض بتن در اثر تغییرات رطوبت و حرارت در آن تنشهایی را به وجود می*آورند كه گاه از مقاومت بتن بیشتر بوده و به ترك*خوردگی منجر می*شود. برای حل این مشكل از درزهای كنترل كه حركت نسبی دال یا دیوار در صفحه خود را امكانپذیر می*سازد، استفاده می*شود.
برای جدا كردن واحدهای عظیم مولد برق از قسمتهای مجاور، به منظور جلوگیری از انتقال ارتعاش، منطقه*ای كردن و محدود ساختن احتمال خرابی در قسمتهایی از ساختمان، جلوگیری از بروز ترك به علت تمركز تنش در محلهایی كه تغییر مقطع قابل توجهی حادث شده است (نظیر بازشو دیوارها)، جداسازی قسمتهای مختلف یك شالوده به علت تفاوت باربری آنها، جدا ساختن بازوهای مختلف سازه*هایی كه شكل پلان آنها U,H,T,L,+ می*باشد، از درز كنترل استفاده می*شود. محل درزهای كنترل به ملاحظات معماری و مهندسی بستگی دارد. با تكیه بر تجربیات به دست آمده بهتر است ساختمانهای بتنی بزرگ، مستقل و بدون درز با طول بیش از 18 متر ساخته نشوند.
درزهای نشست Settelment Joints
این درزها برای جلوگیری از نشستهای نامساوی دو ساختمان مجاور كه دارای دو نوع مصالح، دو نوع پی یا دو ارتفاع متفاوت هستند، مورد استفاده قرار می*گیرند.
درزهای لغزش Settelment Joints
درزهایی هستند كه امكان لغزش دو قسمت مجاور درز بدون انتقال نیروی برشی را فراهم می*كنند. این درزها غالباً در مخازن، به ویژه در مواردی كه تغییرات درجه حرارت محیط زیاد است، مورد استفاده قرار می*گیرند.
سایر درزها
مشخصات درزهای جدا كننده، مفصلی و … كه كاربردهای ویژه دارند، طبق مندرجات مشخصات فنی خصوصی خواهد بود.