خانه / آیین نامه و نشریه و مقاله / مقالات تخصصی عمران / طرحی نو جهت كاهش تلفات زلزله

طرحی نو جهت كاهش تلفات زلزله

زلزله بم  بار ديگر به مردم ومسئولين خطرات  زلزله و ايمن سازي ساختمانها وشهرها را هشدار داد  وبه مسئولين امرگوشزد نمود كه مي بايست براي اين وضع چاره اي انديشيد درمقاله حاضر سعي شده است   طرحي را براي شرايط فعلي كشور مان كه در ساختمانهايي اين چنين نا مقاوم زندگي مي كنيم ارائه گردد   كه تصور مي شود اگر سازمانهاي ذيربط اين طرح را براي شهرهايي مثل بم توسعه دهند بدون هيچ هزينه و تغيير عمده اي درساختار بناهاي موجود خواهيم توانست جان  هزاران نفر و در آينده جان ميليونها انسان را حفظ نمائيم .لازم به ذكراست اين  طرح  مختص  شهرهايي  مثل بم نبوده و  آنرا مي توان درشهرهايي مثل تهران نيز اجرا نمود.

طرح فوق  بسيار ساده است و اگر اين طرح را به كشورهاي پبشرفته اي مثل ژاپن يا آمريكا ارائه نمائيم بدليل اينكه  ساختمانهاي  اين كشورها  و كشورهاي  توسعه يافته  ايرادات و اشكالات عمده سازه اي ندارند مورد قبول واقع نمي گردد اما در كشوري مانند ايران   بدليل وجود ضعف عمده سازه اي در اكثر ساختمانها  مي تواند مورد استفاده  قرار  گيرد .  لا زم به ياد آوري است طرح فوق براي مكانهاي  عمومي , ادارات , سازمانها و احتمالا   در برجهاي مرتفع نمي تواند مورد استفاده قرار گيرد  و صرفا متوجه آپارتمانهاي متداول  پنج الي شش طبقه وخانه هاي روستائي مانند آنچه در شهر بم ويران گرديد مي باشد  اين طرح نياز به آزمايش و بهينه شدن  دارد ودر صورت قبولي درآزمايشات مورد لزوم مي تواند براي ديگر ساختمانها نيز  تسري  يابد.

درآغاز نگاهي به اشكالات وايرادات موجود درطرح مقاوم سازي ساختمانهاي مسكوني مي اندازيم :

 ساختمان  مسكوني چهار الي پنج  طبقه 8 الي 10  واحدي  را فرض  نمائيد بنا به دلايل   ذيل عملا تقويت اسكلت  چنين ساختمانهائي غيرممكن خواهد بود.

1- چنانچه  ساختمان مفروض  نيمه فلزي و متعلق به  سي الي چهل سال پيش باشد طرح تقويت براي چنين آپارتمانهايي ناممكن ودرصورت اجرا منجر به تخريب حدودا  70% كل بنا  و نوسازي مجدد آن مي گردد كه درچنين حالتي مالكين ساختمان به چنين  عملي رضايت نداده و عملا  توجيه اقتصادي نيز نخواهدداشت .

 2- چنانچه ساختمان مفروض  داراي اسكلت بتني و درطي سالهاي اخير اجرا گرديده باشد براحتي نمي توان نسبت به مقاوم سازي آن اقدام نمود زيرا بدليل عدم اتصال مناسب بين فلز وبتن , مراحل مقاوم سازي بسيار پيچيده و با تخريب بالا همراه  بوده و بازهم  منجر  به  تخريب  قسمتهاي  عمده اي از  ساختمان مي گردد.

3- در صورتيكه  ساختمان فوق   اسكلت  فلزي  بوده  بهترين  سازه  جهت مقاوم سازي مي  باشد اما بازهم ديافراگم سقف غيرقابل دسترس بوده و چنانچه نياز به تقويت تيرها باشد تخريب بخشي از بنا اجتناب ناپذير خواهد بود.

4- ساختمانهاي خشتي وگلي يك يا دوطبقه مشابه آنچه دربم وجود داشت نيز عملآ  غير قابل مقاوم سازي بوده وتنها راه حل مقام سازي آن نوسازي مي باشد.

5-دريك مجتمع مسكوني احتمال اينكه همه ساكنين درخصوص مقاوم سازي كل سازه به تفاهم برسند كم بوده و عملا نمي توان به يك اجماع كلي رسيد.

6-درهنگام وقوع زلزله اي شديد امكان خروج ازساختمان به دليل گير كردن دربها در ميان چهارچوب عملا غير ممكن مي باشد دراين صورت مدت زمان زيادي لازم است تا ازيك آپارتمان 4 الي 5 طبقه با لرزشهاي شديد خارج شد.

 جزئيات طرح :

  چنانچه به زلزله هاي اخير نگاهي بيفكنيم متوجه مي شويم  كه افرادي ازكودك گرفته تاپيرمردوپيرزن  بعدا زگذشت چندين روز سالم اززير آوار بيرون كشيده ميشوند ووقتي علت آن را جويا مي شويم مي بينيم كه اين افراد بطور ناگهاني ياداخل كمد گرفتار آمده يادركنار يخچال ياميزي توانسته ا ند پناه گرفته وجان سالم بدربرند.

  همچنين بانگاهي به آوارساختمانها در مي يابيم كه اشيائي مانند ميزها وكمدها وگاوصندوقها صحيح وسالم اززير آوار بيرون آمده اند اين صحنه ها انسان را به اين فكر وا مي دارد كه چرا قبل از وقوع زلزله اين حجمها و فضاهاي مقام را ايجاد نكنيم بعنوان مثال يك واحد مسكوني شامل هال وپذيرائي , آشپزخانه ,سرويس واطاق خواب راتصور كنيد . درداخل اين واحد يكي از فضاها كه  اطاق خواب بهترين فضا مي تواند باشد بعنوان فضاي امن يا سلول امن انتخاب مي گردد .

با المانهاي فولآدي ازپيش طراحي شده مانند لوله يا پروفيل فولآدي كه بصورت پيچ ومهره براحتي قابل مونتاژ مي باشد كليه يالهاي داخلي فضاي فوق  فريم گذاري مي گردد. سپس كليه  6 وجه فضاي فوق با پروفيلهاي مناسب بصورت ضربدري  يا گونيا فريم بندي مي گردند.

بعد ازفريم بندي  فوق روي كليه سطو ح را با توري هاي فولآدي فنس مانند پوشش داده و با  سيمهاي نازكي به سازه اصلي متصل مي نمائيم

.بعد ازاجرا توري گذاري فوق  كليه سطوح اطاق را  بافوم پلي استايرن به ضخامت 20 سانتيمتر مي پوشانيم

حال شما داراي يك فضاي امن جهت پيشگيري ازصدمات جاني ناشي از زلزله خواهيد بود.

جهت زيبايي سطوح فوق مي توانيد روي سطوح فوق را با لايه نازكي از بتن كاسماتيك پوشانيده ونسبت به رنگ آميزي ياكاغذ ديواري سطوح آن  اقدام فرمائيد.

حال فرض كنيد كه زلزله شديدي  رخ مي دهد اين فريم يك استراكچر صلب (مقاوم)  كه داراي مقاومت بسيار بالائي دربرابر  خمش مي باشد خواهد بود و المانهاي بادبندي تعبيه شده گرچه به پايداري وسختي  سازه فوق  كمك مي نمايند ولي وجود آنها جهت جلوگيري ازريزش آوار درداخل اين فضا  بوده وحتي الامكان ازورود قسمتهاي بزرگ آوار بداخل  جلوگيري مي نمايد.  اين سازه به سازه اصلي ساختمان متصل نبوده وبراحتي قابل جابجائي واحيانا دوران مي باشد به همين دليل غيراز بار مرده و زنده طبقات فوقاني هيچگونه تنش اضافي ازسازه به قاب وارد نمي گردد.

سرعت سقوط عمده آوارها درساختمان سرعت سقوط آزاد نبوده وبسيار كمتر مي باشدو به نظر مي رسد ترس از سقوط آزاد اين محفظه امن منتفي باشد.دراين طرح فرض براين است كه به محض وقوع زلزله درنيمه شب اكثر اهالي آپارتمان ياواحد مسكوني ويلائي دراين فضا حضور داشته و سعي شود حدالامكان كودكان وافراد ناتوان به هنگام خواب  در اين فضا حضور داشته وافراد بزرگسا ل وجوان درثانيه هاي اول زلزله ازاطاقهاي ديگر به افراداين فضا ملحق گردند.

بدليل وجود 20 سانتيمتر فوم دركليه سطوح چنانچه سلول فوق درهنگام زلزله واژگون شده يا بچرخد ويا چندين  با ر دوران نمايد, جراحت چنداني به ساكنين وارد نمي آيد همچنين مي توان با تعيبيه كمربندهاي ايمني دروجوه اين سلول يانصب دستگيره هايي  از صدمات  احتمالي جاني بيشتر جلوگيري كرد.اين سلول امن جهت  زلزله بوده بديهي است كليه لوازم داخل آن مي بايست به اندازه كافي وبادقت درجاي خودبه فريم فولآدي  محكم شده واز استقرار لوازم اضافي وسنگين در داخل آن خودداري نمود.

 درمحل بازشوها  يا پنجره ها  نيز مي توان بامحاسبه و تدابيرخاصي  نسبت به طراحي سطوح فوق اقدام نمود.

مي توان درداخل اين سلول بااستفاده از سيستم باطري خشك ويك آژير بعداز وقوع زلزله  نسبت به وجود خويش  درزير آوار اعلام وجود كرد.

 چنانچه اين سلول بعنوان سلول امن درنظر گرفته شود مي توان نسبت به ذخيره سازي مقدار آب وغذا ي باماندگاري بالا درجاي مناسب جهت تحمل بيشتر تا آواربرداري اقدام نمود.

همچنين جهت كمك به آوار برداري بعد ازاتمام زلزله مي توان باتعبيه بيل وكلنگ درجاي مناسب  خود نيز نسبت به اين امر كمك نمود.

 بدليل اينكه مساحت  يك اطاق معمولا  كمتراز 10 مترمربع نمي باشد بنابر اين حداقل 30 مترمكعب هوا يا فضايقابل تنفس بعد از وقوع زلزله باقي مي ماند كه اين براي تنفس اظطراري افراد بسيار مناسب است .

 بدليل اينكه حجم اين سلول ايمن حجم نسبتا زيادي خواهد بود  احتمال اينكه كليه اين فضا درزير آوار مدفون بماند كم بوده  وبنظر مي رسد كه لآاقل بخشي از فضا لحظاتي  بعد بتواند به بيرون دسترسي پيدا كند وازطرفي چون پوشش محافظ  ازنوع  توري فولآدي مي باشد امكان ورود هوا زياد خواهد بود.

لازم به ذكراست فريم فوق مي بايست توسط سازمانها ومراكز پژوهشي ودانشگاهي آزمايش گرديده تابتوان  نسبت به مدل سازه اي مناسب جهت اينگونه فضاها دست يافت دراين طرح فرض براين مي باشد كه از مرگ افراد  درمناطق مسكوني جلوگيري شده و خسارات جاني به كمترين ميزان برسد.

دگر بار يادآوري مي گردد طرح فوق مناسب ساختمانهاي مسكوني متداول درشهرهاي بزرگ حداكثر تا پنج طبقه و شامل خانه هاي ويلائي وروستايي يك يا 2 طبقه نيز مي باشد.واين طرح جهت استفاده دربرجها مناسب نمي باشد.

 ضمنا استفاده ازاين طرح جهت خانه هاي روستايي ويك طبقه حتي مي تواند بدون بكارگيري فوم پلي استايرن باشد زيرا فريم فوق سقوط يا دوراني نخواهد داشت . 

 چنانچه اين طرح آزمايش گرديده ومراحل آزمايش  خودرا با موفقيت سپري نمايد.مي تواند بصورت پكيج دراختيار متقاضيان قرارگرفته  وتوسط  خود افراد  براحتي  مونتاژ گردد.

 از لحاظ سربار اضافه درساختمان بدليل اينكه بار مرده وزنده يك متر مربع واحد مسكوني حدود يك تن خواهد بود بنظر ميرسد مترمربع 70 كيلوگرم بار اضافه فقط در يك اطاق نبايد تاثيري برايستايي ساختمان داشته باشد.

 به اميد روزي كه هيچ انساني دراثر بلاي زلزله آسيب نبيند.

 

راهنمای دانلود

  • برای دانلود، به روی عبارت "دانلود" کلیک کنید تا به صفحه دانلود فایل در آپلود سنتر سایت هدایت شوید و در صفحه جدید بر روی دکمه دانلود کلیک کرده و منتظر بمانید تا پنجره مربوطه ظاهر شود سپس محل ذخیره شدن فایل را انتخاب کنید و منتظر بمانید تا دانلود تمام شود.
  • جهت استفاده از فایل های فشرده از نرم افزار WinRar استفاده نموده و به پسورد هر فایل توجه نمایید.
  • کلمه رمز جهت بازگشایی فایل فشرده عبارت www.iromran.ir ( حتما با حروف کوچک تایپ شود ) می باشد. تمامی حروف را میبایستی به صورت کوچک تایپ کنید و در هنگام تایپ به وضعیت EN/FA کیبورد خود توجه داشته باشید همچنین بهتر است کلمه رمز را تایپ کنید و از Copy-Paste آن بپرهیزید.
  • فایل های قرار داده شده برای دانلود به منظور کاهش حجم و دریافت سریعتر فشرده شده اند، برای خارج سازی فایل ها از حالت فشرده از نرم افزار WinRar و یا مشابه آن استفاده کنید.
  • چنانچه در هنگام خارج سازی فایل از حالت فشرده با پیغام CRC مواجه شدید، در صورتی که کلمه رمز را درست وارد کرده باشید. فایل به صورت خراب دانلود شده است و می بایستی مجدداً آن را دانلود کنید.

رمز فایل

www.iromran.ir

همچنین ببینید

انجمن مهندسی عمران و معماری

بررسی ستون کوتاه در ساختمان

نویسنده: کاربر محترم سایت مهندسی عمران و معماری جناب مهرداد ( mehrdad52 )    پدیده …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

X بستن تبلیغات
همکاری در فروش سل یو