دودهای جوشکاری ،گازهای فلزی سمی هستند که در حین فرایند جوشکاری تولید می شوند.دودها معمولا بنابر نوع فلزات مورد استفاده در جوشکاری ترکیبات متفاوتی دارند و لذا حاوی آلودگی های متعددی می باشند.
چه دودها(بخارات) و گازهایی در حین جوشکاری تولید می شوند؟
دودها(بخارات):
• آلومینیوم
• برلیوم
• اکسیدهای کادمیوم
• کرم
• مس
• فلوئوریدها
• اکسید آهن
• سرب
• منگنز
• مولیبدن
• نیکل
• وانادیوم
• اکسید روی

گازها:
• مونو اکسید کربن
• فلوئورید هیدروژن
• اکسید نیتروژن
• ازن
دودها و گازهای جوشکاری چکونه وارد بدن ما می شوند؟
دودهای جوشکاری به همراه هوائی که تنفس می کنیم از طریق ریه ها وارد بدن ما می شوند.
گازهای جوشکاری چگونه سلامت ما را به مخاطره می اندازند؟

در معرض انواع دودهای جوشکاری قرار گرفتن باعث اثرات مختلفی بر سلامت می گردد.اگر در طول چند سال گازها،دودها و بخارات ناشی از جوشکاری را به مقدار زیاد تنفس نمایید،سلامتی شما به مخاطره خواهد افتاد.بعضی از اثرات کوتاه مدت بر سلامتی عبارتند از:
• سوزش چشمها،بینی و قفسه سینه
• سرفه کردن
• تنگی نفس
• برنشیت
• تجمع مایع در ششها(ورم ریه)
• التهاب ششها(ذات الریه)
• کاهش اشتها
• درد شکم
• استفراغ کردن/حالت تهوع
بعضی از اثرات بلند مدت بر سلامتی عبارتند از:
• مشکلات مزمن ریه(برنشیت-ذات الریه-آسم-آمفیزم(نفخ)-سیلیکوسیس-سیدروسیس)
• سرطان ریه
• سرطان حنجره
• سرطان مجاری ادراری و مثانه
سایر مشکلات سلامتی که ممکن است ناشی از دودهای جوشکاری باشند ،عبارتند از:
• بیماریهای پوستی
• کاهش شنوایی
• التهاب و زخم معده
• نارسایی کلیه
• بیماریهای قلبی
استعمال دخانیات شما را در معرض خطرهای بزرگتری قرار می دهد!
دودهای سمی به صورت انفرادی باعث بروز مشکلات زیر می گردند
• کرم می تواند باعث مشکلات تنفسی،مشکلات سینوسی،حفره در دیواره بینی و سرطان گردد.
• منگنز می تواند باعث بیماری پارکینسون،که به اعصاب و ماهیچه ها حمله می کند گردد.
• کادمیوم می تواند باعث مشکلات کلیوی و سرطان کلیه گردد
چگونه کارفرما می تواند از شما محافظت کند؟
• کنترلهای مهندسی
• ممارست در ایمنی کار
• پایش و کنترل هوا
• تهویه مناسب که شامل فنهای دمنده و کشنده ،به منظور از بین بردن دودها و گازهای سمی در منبع می باشد.
• تا جائی که ممکن است از مواد کم خط استفاده نماید(برای مثال دستکشها و الکترودهای بدون پنبه نسوز)
• علائم هشدار دهنده برای موادی که حاوی عناصر سرطان زا می باشند.
• نشانه های هشدار دهنده محیطهای خطر ناک برای کارگرها
• آموزش تمام جوشکارها در زمینه استفاده ایمن از تجهیزات،ممارست در ایمنی کار و دستورالعملهای اظطراری
• تجهیزات ایمنی پرسنل
• تجهیزات تنفس اضطراری در هنگام حادثه.کارگران باید آموزشهای لازم جهت استفاده از این تجهیزات را دیده باشند و یک آزمون پزشکی در خصوص توانایی فیزیکی استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی را گزرانده باشند.
• آزمایشهای پزشکی برای تمام کارگرانی که در معرض فرایندهای جوشکاری قرار گرفته اند ،حداقل به صورت سالیانه انجام پذیرد.
تهیه کننده: رضا ایمانیان نجف آبادی
دبیر کمیته استاندارد انجمن جوشکاری و آزمایشهای غیر مخرب ایران