استفاده ازتکنیک های سنتی وقدیمی چین در طراحی پلهای قوسی

[SIAMAK-TORKASHVAN7]

تصویر پلی که در زیر دیده می شود و اسکلت اصلی انرا دو کمان طرفین تشکیل می دهند یکی از صدها پل طراحی وساخته شده از چوب خیزران یا بامبو در قرن 12 در چین است. علت مطرح شدن وجلب توجه مهندسان امریکایی به ساختار وسازه این گونه پلها این بود که: مایکل بارنس یک تولید کننده سریال در بوستون در موسسه:hnbt در سال 2000 در حال تهیه سریال :"اسرار امپراطوری گمشده"چین باستان با کمک گروهnova در چین بود. بالطبع : در فیلم باید سازه ها وپلهای قرون باستان وقدیمی هم وجود می داشت. چرا که ساخت پلهایی بصورت قوسی از چوب بامبو با اتصالات ریسمانهای خیزران دران زمان در روی رودخانه های فراوان روستاها وشهرهای امپراطوری چین فراوان بودند. وحالتی نمادین داشتند . در بررسی نخست :گروه بارنس از توان باربری این پلهای خیزرانی (بامبو) که با الیاف وریسمانهایی از خود خیزران در اتصالات خرپایی وقوسی بهم وصل شده بودند و تحمل بار جمعیتی انبوه را در مراسم وجشنهای 1000 سال قبل !
بدون پایه هایی در وسط در رودخانه ها وفقط بکمک تقسیم بار دو کمان اصلی قوسی طرفین می کردند -بسیار شگفت زده شدند.
برای بررسی بیشتر جلساتی در چین بین تهیه کننده hntb و گروه سریال تلویزیونی : Nova برگزار شد. انها در بررسی وکاوش برای کشف راهکار ساختار سازه ای پل در قرن 12 توسط مهندسین چین باستان در موزه به یک پرده نقاشی در طول 9متر از مراسم جشنی در کایفنگ روی یکی از این پلهای قوسی بامبویی برخوردند.

پل بامبوی باستانی در چین تصویر پرده ابریشم موزه-قرن 12
صورت کلی کار معماران سنتی چین اینطور بود که :ابتدا در دو طرف رودخانه کوله هایی بصورت ساپورت وتکیه گاههای اصلی بصورت گابیون سازی از سنگ چین با ملات اهک ابی وساروج بوجود می اوردند و پایه های چوبی قطور را در درون ساپورتهای سنگی دفن می کردند. سپس خیزرانهای کمانی وقوس داده شده اصلی طرفین را نصب می کردند. وبعد کف سازی با الوارها وسایر قطعات را جلو می رفتند. تمام این کارها بطرز شگفت انگیزی با وسائل ابتدایی ان زمان واز روی قایق ها توسط استاد کاران انجام می شد. انجام این کارها بان صورت قدیم برای تیم امریکایی وچینی زمان حاضر بسیار دشوار بود!. در واقع ترکیب پل بامبویی چین باستان :ترکیبی از :قوس رومی وخرپای چوبی بود ویک viaduc(پلهایی بلند در 1860 اروپا که دوسر یک دره را بهم وصل می کرد وباحتمال زیاد ایده انرا از پلسازی بامبویی چینی ها گرفتند). موسسه hntb بوستون برای مطالعه دقیق مهندسی این پروژه را به تیمی از مهندسین ودانشجویان مهندسی عمران :انستیتو :تکنولوژی ماساچوست :m.i.t ارائه نمودند!.مطالعات مهندسان :m.i.t نشان داد: معماران سنتی چین در قرن 12(900 سال قبل!) در هندسه پل از :یک قطعه 100 درجه ای از یک دایره استفاده کرده اند.!.یعنی :کثیر الاضلاعی محاط در دابره محیطی . دایره محیطی اتصالات انتهای تیرها ووترها یا کثیر الاضلاع تیرهای اصلی را نشان می دادند. مدل کامپیوتری ومطالعه بار گذاری های مختلف وزن افراد و احشام انجام شد. ومشخص شد خمش موثر تحت اثر بار در کمانهای اصلی پل اتفاق می افتد. مضافا باینکه رانش افقی تکیه گاهها هم مطرح بود. سر انجام :یکی از دانشجویان :ام.ای.تی . ماکت ومدلی به مقاس :1/4 از پل اصلی را ساخت که همان را الگو ودر فیلم استفاده کردند.
این پل چوبی کمانی(قوسی) با خیزران (مانند 900 سال قبل) وبستن قطعات با الیاف بامبو بارتفاع 15 متر وعرض تقریبا 4 متر در محل ساخته شد. از بامبو ودر کف وشاهتیرها مانند قرن 12 از الوار استفاده شد تا دقیقا شرایط 900 سال قبل برقرار گردد.
جالب است اضافه کنم در بررسی کارهای :لئوناردو داوینچی طراحی یک پل چوبی در 1480 به منظور استفاده نظامی بر می خوریم که ایده اصلی را از پلهای سنتی چین (قوسهای بامبویی) اخذ کرده است. البته داوینچی از خرپاهای چوبی سنگین استفاده کرده است -چرا که ادوات نطامی باید از روی ان رد می شدند.

مهندس چینی از NOVA در حال ساخت ماکت

ماکت ساخته شده:M.I.T



بستن قطعات با الیاف وریسمان خیزران



پیاده کردن پل طراحی شده :M.I.T در چین.



بافت چوب الوار کاج وبامبوی پل



طراحی بجا مانده از داوینچی از پل نطامی دانشکده معماری رم



ماکتی از پل قوسی چوبی چینی

منابع مورد استفاده :

1-مطالعه اثار داوینچی از انتشارات :دپارتمان معماری دانشکده معماری فدریکو ایتالیا
2-ارشیو نشریه:civil engineering انجمن مهندسین سیویل امریکا