خانه‌های موقت در کشور

كشور ما به لحاظ وقوع انواع حوادث طبیعی در رده*های نخست دنیا قرار دارد. از همین*رو لازم است برای مبارزه و خنثی*سازی اثرات حوادث طبیعی پیش*بینی*های لازم از قبل صورت بگیرد. یكی از این پیش*بینی*ها ساخت خانه*هایی است كه بتوان در مواقع بروز بحران ناشی از حوادث طبیعی، افراد را در آن*ها اسكان داد. مركز تحقیقات ساختمان و مسكن وابسته به وزارت مسكن و شهرسازی با این رویكرد اقدام به طراحی سیستم اسكان موقت سریع*الاحداث كرده است.
مركز تحقیقات ساختمان و مسكن در حال حاضر نمونه آزمایشی مسكن موقت سریع*الاحداث را طراحی و ساخته است.این نوع مسكن با توجه به ضرورت وجود سیستم ساختمانی سبك، سریع*الاحداث و موقت با قابلیت ساخت و برچیدن، به گونه*ای كه امكان استفاده از آن به دفعات و در مكان*های متفاوت میسر باشد، به ویژه پس از وقوع سوانح و بلایای طبیعی، طراحی و ساخته شده است. مجری سیستم اسكان موقت سریع*الاحداث مهندس مژگان نیك*روان مفرد بوده است.
برای اسكان یافتن، طی زمان بازسازی*، باید واحدهای ساختمانی موقت در اختیار افراد قرار بگیرد. این ساختمان*ها باید طوری باشند كه حداقل آسایش و ایمنی را برای ساكنان آن ایجاد كنند. از این رو طرح خانه*های سریع*الاحداث موقت با هدف استفاده از مصالح و امكانات موجود در كشور، بدون وابستگی به كارخانه*های خارج، با قابلیت تولید انبوه و صنعتی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت، این سیستم دارای اسكلت لوله*ای است و كلیه قطعات آن به صورت پیش*ساخته قابل تولید در كارخانه و قابل انبار شدن هستند. در اینجا، نمونه آزمایشی ارائه شده به عنوان گزینه نهایی انتخاب و پس از انجام دادن محاسبات و رفع اشكالات ممكن، تكمیل شده و برای تولید، به مرحله اجرا درآمد. روشن است كه این سیستم ساختمانی با برنامه*ریزی می*تواند برای انواع ساختارهای موقت، نظیر درمانگاه، مدارس عشایر، اردوگاه، كارگاه*های موقت، كمپینگ و بسیاری موارد دیگر استفاده شود. این سیستم، با هدف ارائه نمونه*ای از یك سیستم ساختمانی سبك با قابلیت احداث و برچیده شدن اجرا شده است.
ویژگی*ها و مزایای سیستم
سیستم ساختمانی ارائه شده سیستمی مدولار است یعنی از قابلیت مونتاژ در جهات مختلف و تنوع*پذیری برخوردار است. اجزای ساختمانی این سیستم، در ایران وجود دارد و تمامی این اجزا، از تولیدات آشنا، متعارف و متداول در كشور محسوب می*شوند، همچنین امكان ساخت اجزای طراحی شده این سیستم در ایران مهیا بوده و می*توان آنها را به شكل انبوه و صنعتی تولید كرد. اجزای تشكیل*دهنده سیستم از محصولات داخلی تامین می*شود، نیازی به وارد كردن سیستم از خارج ندارند. ساختار اسكلت، سیستم لوله*ای است و قسمت اتصال*دهنده اجزا جزو متعلقات قطعه لوله*ای است. تعداد قطعات تشكیل*دهنده ساختار اسكلت سیستم از نظر ابعاد آن بسیار محدود است. در این سیستم تمامی لوله*های اسكلت دارای قطر و ضخامت یكسان است. در این سیستم محدود بودن تعداد قطعات، برای تولید صنعتی و انبوه آن، یك مزیت محسوب می*شود و با وجود محدود بودن تعداد قطعات موردنیاز برای ساخت اسكلت در این سیستم، از تركیب*های گوناگون آنها می**توان مساحت*ها و پلان*های متنوعی را طراحی كرد. سیستم احداث موقت سریع**الاحداث براساس آیین*نامه 519 و با مقاومت در برابر باد و برف طراحی شده است. نتایج تحقیقات انجام شده بر روی طراحی این سیستم نشان می*دهد: انواع متفاوتی از پی*های سبك و حتی آماده را می*توان برای این مسكن موقت و انواع گوناگونی از مصالح را می*توان برای ساخت كف مورد استفاده قرار داد.شكل ساختار اسكلت و بام آن بسته به نوع انتخاب متناسب با شرایط می*تواند به حالت*های صاف، شیب*دار و گهواره*ای باشد و این سیستم با وجود آن كه برای مقاومت و پایداری سازه*ای محاسبه شده است، لیكن سبك بوده و برای مساحتی برابر 36مترمربع حدودا 674كیلوگرم محاسبه شده كه وزن اسكلت آن برای هر مترمربع برابر 18كیلو گرم است. این وزن برای ساختاری با سقف از دو طرف شیبدار كه ارتفاع كف تا سقف آن تا پایین*ترین قسمت زیر سقف برابر 80/2متر در نظر گرفته شده است و ارتفاع بلندترین قسمت سقف 20/4متر است، محاسبه شده است.
به دلیل سبكی قطعات ساخته شده به شكل قاب و حتی یونیت، ساخت و جابه*جایی آنها توسط افراد به هر مكان امكان*پذیر است.ارتفاع كف تا سقف برای حداكثر میزان رضایتمندی روی ارتفاع 70/2 تا80/2 متر است.
امكان نصب سیستم*های گرمایش و سرمایش درون ساختمان میسر بوده و نصب در و پنجره برای ساختمان امكان*پذیر است و تعداد آن را می*توان به دلخواه تعیین كرد.در طراحی فضاهای داخل، قطعات، حمل و نصب قطعات، به ابعاد انسان ایرانی توجه شده است.پس از برپایی اسكلت سیستم، می*توان تا زمان نصب اجزای پوشش بدنه، آن را با پوشش*هایی نظیر چادر احاطه كرد و ساختار این سیستم ساختمانی برای احداث سریع و برچیده شدن طراحی شده است.این سیستم برای استفاده*های مكرر برنامه*ریزی شده است. هزینه تمام شده آن هر چقدر تمام شود، برای تعداد دفعاتی كه مورد استفاده قرار می*گیرد، از نظر اقتصادی مقرون به صرفه خواهد بود. تمامی قطعات پیش*ساخته و قابل جایگزین*اند و سیستم را می*توان در بسته*بندی*ها نگهداری كرد.
تمامی قطعات ساختار سیستم قابل علامت*گذاری*اند و استفاده از مصالح گوناگون برای صرفه**های اقتصادی نیز قابل تنظیم است. حداقل امنیت فیزیكی جهت ایجاد امنیت فكری و روانی برای ساكنان با پوشش*هایی نظیر چادر و مانند آن تامین شده است و برای ساكنان، با نصب در با قابلیت قفل شدن كه احساس امنیت و ایمن بودن را برای افراد و متعلقات آنها تامین كند، امكان*پذیر است.
بسته*بندی قطعات و انبار كردن آنها امكان*پذیر است. امكان استفاده از مصالح مختلف برای قطعات پوشش بدنه و سقف برای سازگاری با اقلیم در شهرهای مختلف كشور میسر است. ساخت ساختمان مورد نظر از طریق كاتالوگ و آموزش نحوه ساخت آن در محل نیز امكان*پذیر است.