مفهوم فضاي شهري ايران

دولت شهر آرماني ايراني: مفهوم فضاي شهري ايران

* گروه مرمت بناهاي تاريخي، دانشگاه بين المللي امام خميني

دو مفهوم از فضاي شهري در كالبد شهر ايراني قابل درك است. يكي مفهوم «آرمان شهر دولتي ايراني» است كه در آن دولت نيازمند تعامل با مردم نيست و مكاني نيز در شهر براي اين موضوع در نظر گرفته نمي شود، مانند تمامي قلعه شهرهاي قدرت مادي و پارسي ايران. ديگري مفهوم «دولت شهر آرماني ايراني» است كه در آن حضور مردم در عرصه تصميم گيري هاي دولتي مطرح بوده و مكان ميدان مركزي در شهر بدين منظور اختصاص يافته است، مانند شهرهاي پارسي هلني و پارتي كه چون اين ميدان، صحن معبد نيز مي باشد، مفهوم يك دولت شهر آرماني ايراني نيز دارد.
سازمان شار ايراني در دولت اشكاني از يكسو با تبعيت از قدرت پادشاه شهر داراي حصار و قلعه بوده است، و از سوي ديگر دولت- شهري است كه در آن از آراي مردم در تصميم گيري هاي حكومتي استفاده مي شود، كه مكان جلوه اين حضور اجتماعي، ميداني در جلوي معبد ايراني بوده است. چون اين ميدان حكومتي در راستاي باورهاي ديني و آرمان هاي ايراني شكل مي گيرد،* مفهوم فضاي شهري ايراني در اين دوره يك «دولت شهر آرماني ايراني» است.
به منظور اثبات فرضيه هاي فوق، تعريفي از موضوع فضاي شهري به تشريح مفاهيم ذهني و مصاديق عيني،* در مكاتب شهرسازي پرداخته مي شود. سپس تاريخ مفاهيم دولت شهرهاي ايراني و يوناني در سير تحول شهرسازي ايران نسبت به هم مقايسه مي شوند. عدم تمايل به مردمسالاري بودن حكومت هاي ايراني، قلعه شهرهاي مادي و پارسي با دولت شهر آرماني مردمسالارانه كه در شهر هاترا عنوان گشته مطرح مي شود.

كليد واژه: شهر، ايران، يونان، باستان، دولت شهر، آرمان شهر، فضاي شهري

[برای مشاهده لینکها ابتدا در سایت عضو شده و وارد نام کاربری خود شوید. برای عضویت اینجا کلیک کنید...]