پدیده جمع ولوله شدن آسفالت خیابانها
اغلب دوستان وشهروندان در بیشتر بزرگ شهرها شاهد جمع شدن وبه ا صطلاح چین خوردگی "فرش اسفالت رویه (توپکا) "بخصوص در ورودی میادین و چهارراهها بوده ایدبرخلاف شهر وندان عادی که گرفتار کار ومعیشت خود هستند -مهندسان از منظر دید فنی خود نیز انالیزی دارند که اغلب درست و گاه جالب است. وبفکر راه حل جلوگیری از این مشکل هستند.. بطور کلی:پدیده مذکور تنها مختص کشور ما نیست. البته در کشور های پیشرفته سالهاست این مشکل با افزودن موادی به در صد طرح اختلاط :BINDER , TOPEKA در زیر سازی استر وریز دانه رویه های اسفالتی حل شده است. ولی در کشورهای در حال توسعه واز جمله ما هنوز بچشم می خورد. علل این پدیده چیست؟ بنظر میرسد عامل مهم (اگر همکاران ارجمند ترافیک وراهساز نظرات دیگر ی دارند -ارایه فرمایند -از تجارب انها می اموزیم وتشکر می کنیم) . : 1-کثرت تجمع تنشهای ناشی از ترمز زدن مداوم اتومبیل ها در این نقاط است. همانطور که می دانید :این نقاط بیشتر در سر چهار راها وتقاطع ها :یعتی محل: چراغهای راهنمایی وبهتر بگویم چراغ قرمز! ونقاط ایست و ورودی های مشرف به میادین هستند. نتیجه چیست؟. 1-اشفتگی -سنگینی ترافیک-راه بندان -الودگی های صوتی و هوا :استنشاق ذرات سرب وهیدروکربورهای معلقوفشاری روی مویرگهای مغز در اثر نرسیدن اکسیژن کافی ترشح وورودمقادیر بالای "ادرنالین"در خون : موجد :فشارهای روحی-عصبی واسپاسم و درد معده وحتی برخی کرامپ عضلانی(گرفتگی ماهیچه ای -مثل ساق پا که روی پدال در حال کشش مدام ویا شانه وگردن -دست یکسره روی فرمان) -بهر حال راننده از حد تحمل خارج و لذا اغلب با سرعت بالا سعی دارند باین داستان دچار نشوند.وزودتر بروند انطرف چراغ وخط!.وقتی چراغ زرد می شود وطرف نه راه پس دارد ونه پیش وفرصت عبور هم ندارد (چراغ قرمز در حال روشن شدن است.). لذا مجبور به زدن ترمز شدید می شود. نتیجه؟-بخشی از فرش خیابان حدود 30 تا 50متر (از روی اثار می توان دید وراحت تخمین زد.) .تنش ناشی از نیروی ترمز در سطح اسفالت موجب تغیر شکل در رویه اسفالت شده و رو کش مذکور بمرور چین خورده وازسطح زیر سازی جداوبعبارتی روی آن می لغزد (سر می خورد) ودر نقاطی دچار انباشتگی می شود (مانند لوله شدن فرش یا موکت زیر پا خوردن در حرکت مداوم). بنابراین اگر بخواهیم مسیله را بصورت علمی بررسی کنیم باید این طور تحلیل کرد.: 2-نیروهای دینامیکی ناشی از حرکت وسیله نقلیه-وقتی که با ترمز ناگهانی متوقف می شود وبصورت یک بار ارتعاشی وضربه ای که بنا به ماهیت نیروی ارتعاش ضربه ای رابطه مستقیمی با "سرعت وسیله نقلیه"(این را تشبیه می کنم به ارتعاش زلزله و سرعت وشتاب "مد" نوسان که تبدیل به برش پایه می شود) -dynamic loads - نوع رو سازی که کار کرده ایم(روش قدیم مارشال ویا aashto , یا یونی فاید-منظورم طرح اختلاط ودانه بندی بیندر وتوپکا وبتن اسفالتی است.) میزان کمپکشن وتراکم غلتکیزیر سازی -تعداد بار گذاری(Deby عبور وسیله نقلیه در واحد زمان) و...اینها مهمترین چیزی است که هر وقت این روکش های مچاله شده را می بینم برایم تداعی میشود.(از فاکتور مهم . عدم صداقت کار و نظارت دقیق فعلا می گذرم ) در منابع ویادداشت های قدیم خود (15 سال قبل) نگاه می کردم:دیدم براساس تجربیات ایین نامه المانی
DIN=Deutsche industrie. Norm براساس کارهای بوسی نسک:Boussinesq بدست امده:
P=وزن چرخ (نیمی از وزن یک اکسل یا محور چرخ) و C ضریب ضربه و F نیرویی که روی فرش خیابان داره وارد میشود. ایین نامه المانی رابطه تجربی بسیار نزدیک به واقعیت خود را که از روابط ژیوتکنیکی:بوسی نسک استخراج کرده (وسایرتجارب فیزیکی) زیر را می دهد.: F=C.P در این رابطه :P برحسب :Kg/m2 و :c=1+0.3/h که h<0.5m و c=1+0.6/h که :h<1m حالت اول مربوط می شود به :راهها و رابطه دوم مر بوط به باند فرودگاهها ست. برای :take off موقع فرود . مقادیر مذکور در ایین نامه فرانسه:بصورت تجربی دیگر است والبته صحیح وقابل استفاده -انها بجای المانها که از مکانیک خاک وژیو تکنیک(برش یا مدول برشی خاک ) از ضریب اصطکاک مالشی f یا :آدرانس adherenceترمز بر سطح روکش راه استفاده می کنند.:F=<P.f . که البته میتوان ساعتها این روابط را بدست اورد وبحث کرد .که می توانید در کتب مهندسی راه وترافیک ویا مطالعه پژوهشی در ایین نامه ها ی راه بدست اورید. در مجموع باین نتیجه رسیدم سوای اصلاح بسیاری از رفتارهای اجتماعی وفرهنگی در رانندگی وصداقت در کارهای اجراییسطح روکش زبرتر باشد بهتر است . یعنی باید روی منحنی دانه بندی اسفالت توپکا و ضخامت ان وضریب تراکم(نظر من است) بیشتر کار و مدل سازی کنیم..
