قالب بندی پی (فونداسیون) با آجر

بعد از اینکه بتن مگر ریخته شد و مقاومت لازم را بعد از یک روز به دست آورد اگر از قالب مدفون (آجر چینی) استفاده می شود نوبت به قالب بندی پی ها می رسد.

             Ø¯Ø± بم برای قالب بندی Ù¾ÛŒ از آجر استفاده میشود. رعایت نکات زیر در قالب بندی برای هر Ú†Ù‡ بهتر اجرا شدن Ù¾ÛŒ مفید است.

1- یکنواخت بودن آجرچینی پی و ایجاد سطح صاف و بدون خلل و فرج برای پی ها مفید و بلکه لازم است.

2- مقاومت آجر چینی، در صورتی که پشت آن خاک دستی (خاک نا مناسب) باشد اهمیت زیادی دارد چرا که نیروی خاک به سمت داخل باعث شکسته شدن قالب آجری خواهد شد.

 

 

شکل: همانطور که در شکل مقابل می بینید فشار خاک پشت قالب آجری به دلیل اینکه خاک دستی و نامرغوب است باعث شکسته و کج شدن قالب در تمام طول شده است. این موضوع مقاومت پی را به مقدار زیادی پایین خواهد آورد. ضمن اینکه اصلاح آن هزینه بسیار زیادی را در بر خواهد داشت.

 

3- همچنین درصورتی که پشت آجرچینی خالی است مقاومت قالب آجری اهمیت زیادی دارد به طوری که باید وزن بتن و نیروی لرزاندن (ویبره) بتن و وزن کارگر را تحمل کند. در صورتی که دیوار آجری در حین بتن ریزی دچار شکستگی و جابجایی شود باعث تخریب پی خواهد شد. بازسازی دیواره و توقف عملیات بتن ریزی و ایجاد پیوستگی بین بتن قدیم و جدید هزینه های زیادی به دنبال خواهد داشت.

4- درصورتی که امکان داشته باشد خیلی خوب است که یک لایه نازک سیمان کاری روی قالب آجری صورت گیرد. این کار برای کسب مقاومت بتن و عملکرد خوب آن بسیار مناسب است.

5- اگر لایه سیمان کاری صورت نگرفت حتما باید روی قالب آجری یک لایه پلاستیک ضخیم و مناسب برای جلوگیری از جذب آب بتن توسط آجر کشیده شود.

 

شکل: پلاستیک ضخیم که دور قالب آجری کشیده شده است.

 

تذکر: قالب بندی نکردن پی و استفاده از دیواره خاکی به جای قالب فقط در صورتی مجاز است که اولا خاک غیر ریزشی باشد (به مرور دانه های خاک داخل پی نریزند) و ثانیا خاکبرداری بسیار تمیز و دقیق صورت گرفته باشد و دیواره خاک صاف باشد. با توجه به نحوه عملیات خاکبرداری و پی کنی که در شهر وجود دارد تقریبا استفاده نکردن از قالب آجری غیر مجاز است.

 

بیاموزیم: قالب بندی فلزی بهترین نوع قالب بندی Ù…ÛŒ باشد. البته نکات Ùˆ پیش­Ø¨ÛŒÙ†ÛŒ­Ù‡Ø§ÛŒ لازم برای استفاده از قالب فلزی از جمله، اضافه خاکبرداری برای بستن قالب، پر کردن پشت Ù¾ÛŒ بعد از باز کردن قالب با پرکننده­Ù‡Ø§ÛŒ مناسب Ùˆ دسترسی Ú©Ù… به قالب فلزی باعث Ù…ÛŒ­Ø´ÙˆØ¯ Ú©Ù‡ استفاده از قالب فلزی در شهر بم استقبال چندانی نداشته باشد.

 

 

6- در صورت نیاز Ùˆ تمایل میتوان پس از گیرش اولیه بتن فونداسیون Ùˆ با اطلاع مهندس ناظر ساختمان نسبت به جمع آوری قالب­Ø¨Ù†Ø¯ÛŒ آجری برای استفاده مجدد آجر آن در ساختمان اقدام نمود.

 

آماده سازی بستر، شفته ریزی و بتن مگر

 

پس از انجام خاکبرداری باید بستر خاک را برای اجرای Ù¾ÛŒ آماده کنیم. برای این کار از بتن با سیمان Ú©Ù… ( 100 تا 150 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب بتن) Ú©Ù‡ به بتن مِگر موسوم است استفاده Ù…ÛŒ شود. به این ترتیب Ú©Ù‡ روی خاک حداقل 10 سانتی متر بتن با سیمان Ú©Ù… Ù…ÛŒ ریزیند Ùˆ سپس روی آن را با ماله صاف Ù…ÛŒ کنند تا برای بتن ریزی Ù¾ÛŒ­Ù‡Ø§ آماده شود.          

            همچنین در صورتی Ú©Ù‡ پس از خاکبرداری Ùˆ رسیدن به خاک مناسب، لازم بود تا برای رسیدن به تراز کف Ù¾ÛŒ ها از مصالح پر کننده استفاده نماییم Ùˆ یا پیمانکار اشتباها بیش از حد لازم خاکبرداری نماید Ùˆ فضای خالی بوجود اید برای پر کردن فضای خالی باید از بتن یا مصالح مناسب دیگر طبق نظر دستگاه نظارت Ùˆ با هزینه پیمانکار استفاده نماید.

            البته در شهر بم، برای رسیدن به عمق مورد نظر جهت اجرای بتن مگر Ùˆ آغاز قالب بندی برای فونداسیون از شفته آهک استفاده میشود. استفاده از شفته آهک توصیه نمی شود اما با توجه به اینکه قیمت تمام شده آن پایین تر Ùˆ بیشتر در دسترس Ù…ÛŒ باشد لذا لازم است نکات زیر حتما رعایت شود تا در به دست آمدن کیفیت بهتر ما را یاری کند.

شفته ریزی:

            شفته آهكی كه با دوغاب ساخته Ùˆ خوب عمل‌آوری شده باشد، دارای مقاومت 7 روزه معادل 5 كیلوگرم بر سانتیمتر مربع Ùˆ تاب 28 روزه حدوداً 10 كیلوگرم بر سانتیمتر مربع خواهد بود كه این مقاومت برای بستر Ù¾ÛŒ ساختمان یا راه كاملاً مناسب Ù…ÛŒ‌باشد.

1- آهک مصرفی میبایست حتما برای استفاده در شفته قبلا بصورت کامل شکفته شده باشد و پس از سرند شدن برای تهیه شفته مورد استفاده قرار بگیرد.

شکل: آهک شکفته و سرند شده و آهک نشکفته را مشاهده می کنید.

 

 

 

 

2- آهک باید حتما به صورت دوغاب با خاک درشت دانه مخلوط گردد .

3- بهتر است که مخلوط شفته آهک در کنار فونداسیون ساخته شود تا براحتی بتوان آن را به داخل محل خاک برداری منتقل کرد. در شکل های بعدی اجرای صحیح و اجرای نادرست را مشاهده میکنید.

 

 

شکل: روش صحیح شفته ریزی

 

شکل : روش نادرست شفته ریزی

 

 

4- دقت شود که بتن مگر حتما پس از عمل آوری کامل شفته آهک و رسیدن آن به گیرش اولیه بر روی آن اجرا شود تا آب بتن توسط شفته جذب نشده و موجب پوکی بتن مگر نگردد .

5- توجه شود که بر روی شفته اجرا شده تا زمانی که شفته به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع نرسیده است بارگذاری صورت نگیرد ( شفته آهکی زمانی به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر متر مربع رسیده است که اثر کفش شما پس از راه رفتن بر روی آن باقی نماند.( برای حصول این منظور بازدید مهندس ناظر از شفته ریزی قبل از اجرای بتن مگر الزامی است .

شکل: شفته آهکی که هنوز قابل بارگذاری نیست. رد پا هنوز روی آن باقی می ماند.

 

6- باید توجه نمود Ú©Ù‡ هر Ú†Ù‡ میزان رس در خاک مصرفی برای شفته بیشتر باشد میزان آهک مصرفی نیز باید بالاتر رود. 

 

بتن مگر

            بتن مگر یا به تعریفی بتن رگلاژ کف قالبندی فونداسیون در حقیقت یک بتن با مقدار سیمان Ú©Ù… (100 تا 150 کیلوگرم سیمان بر مترمکعب) است Ú©Ù‡ جهت آماده سازی بستر خاکبرداری شده برای آرماتوربندی Ùˆ صفحه گذاری اجرا میگردد توجه به نکات ذیل جهت اجرای بتن مگر الزامی است :

1- قبل از اجرای بتن مگر حتما خاک بستر را مرطوب نمایید تا آب بتن جذب خاک نگردد و کیفیت آن پایین نیاید .

2- در صورتی Ú©Ù‡ بتن مگر را بر روی شفته آهک اجرا میکنید حتما توجه داشته باشید Ú©Ù‡ شفته به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر متر مربع رسیده باشد . ( شفته آهکی زمانی به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر متر مربع رسیده است Ú©Ù‡ اثر کفش شما پس از راه رفتن بر روی آن باقی نماند 

3- شفته آهک میبایست قبل از اجرای بتن مگر مرطوب شده باشد تا آب بتن را جذب نکند. توجه داشته باشید زمانی که آهک هنوز جذب آب داشته باشد موجب پوکی بتن مگر میشود.

4- بتن مگر جهت پاکسازی کف و اجرای دقیقتر فاصله گذاری آرماتوربندی از کف انجام میگردد بنابراین به تمییز و یکنواخت بودن سطح آن دقت کنید تا آرماتوربندی بهتری داشته باشید.

 

 

 

Ø´Ú©Ù„: یک نمونه بتن مگر ریخته شده را مشاهده Ù…ÛŒ کنید. همانطور Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ بینید سطح بتن کاملا صاف Ùˆ یکنواخت بوده Ùˆ اگر قبل از بتن ریزی Ù¾ÛŒ جارو شود (خاک Ùˆ آشغال ها جمع­Ø¢ÙˆØ±ÛŒ شوند.) یک بستر بسیار مناسب Ù…ÛŒ باشد.

 

5- معمولا بتن مگر توسط دستگاههای مخلوط کن ( بتونیر ) کوچک ساخته میشود دقت نمایید که حداقل دو (2) دقیقه پس از اضافه کردن آب، بتن درون دستگاه به خوبی مخلوط شود و سپس مورد استفاده قرار بگیرد.

6- بعد از ریختن بتن مگر با توجه به دمای هوا حدود 10 ساعت سطح آن را مرطوب نگه دارید(با پاشیدن آب) و بعد از گذشت یک (1) روز می توانید عملیات بعدی را شروع کنید و روی بتن مگر راه بروید.

 

آرماتور بندی و نصب صفحه ستونها

آرماتوربندی کاری تخصصی میباشد و دقت و نظارت جدی بر آن الزامی است. در برخی شرایط تمام مقاومت پی را آرماتورها تامین می کنند. مهندسین ناظر موظف هستند قبل از اجرای بتن ریزی از آرماتوربندی فونداسیون بازدید به عمل آورده و تا پایان بتن ریزی نظارت مستمر و مستقیم داشته باشند. ذکر چند مطلب در خصوص آشنایی با نکات اجرایی آرماتوربندی الزامی است :

 

1- به هیچ عنوان از آرماتورهای زنگ زده و یا آغشته به روغن نباید استفاده شود در صورت آلودگی آرماتورها به روغن یا زنگ زدگی آنها، باید قبل از اجرای آرماتوربندی به پاکسازی آنها اقدام و بعد از تایید دستگاه نظارت به بتن ریزی اقدام گردد.

شکل: آرماتورهای زنگ زده که مجاز به استفاده از آنها در پی یا هر جای دیگر قبل از پاک کردن با برس یا هر وسیله دیگر نداریم.

 

 

 

 

 

بیاموزیم: آرماتورها دو دسته طولی (آرماتورهای اصلی) و عرضی (خاموت) هستند. خاموتها وظیفه نگهداری آرماتورهای طولی و جلوگیری از کمانش آنها در هنگام فشارهای زیاد و چند کاربرد بسیار مهم دیگر دارند. لذا اهمیت رعایت ضوابط خاموت گذاری کمتر از آرماتورهای اصلی نیست.

 

2- فاصله خاموتها از یکدیگر باید حداکثر 20 سانتی متر باشند و دستگاه نظارت موظف است که در صورت عدم رعایت از سوی پیمانکار از اجرای بتن ریزی جلوگیری نماید.

شکل: فاصله خاموتها از هم 20 سانتی متر است و مشاهده می کنید که نحوه اندازه گیری آن به راحتی قابل اندازه گیری است.

 

3- خاموتها باید مطابق بوسیله سیم آرماتوربندی به تمام میلگردهای طولی مهار شوند این امر الزامی است و میبایست توسط پیمانکار رعایت گردد و در صورت عدم توجه دستگاه نظارت موظف است از ادامه کار پیمانکار تا رفع نواقص فوق جلوگیری نماید.

شکل: در شکل مقابل مشاهده می کنید که خاموتها بوسیله سیم آرماتوربندی به آرماتورهای طولی بسته شده اند.

 

4- تمام میلگردها باید توسط قیچی مخصوص بریده شود و جدا از بریدن میلگردها به کمک دستگاه هوا برش خودداری شود . توجه داشته باشید که حرارت موجب افت کیفیت میلگردها میگردد.

شکل: بریدن آرماتور توسط قیچی. این روش صحیح می باشد.

شکل: بریدن آرماتور با هوابرش. این روش صحیح نیست و باعث می شود چند سانتی متر از سر بریده شده با حرارت غیر قابل استفاده شود.

 

 

5- از خم کردن آرماتور در دمای پایین تر از 5 درجه سانتیگراد خودداری شود و از باز و بسته کردن خمها به منظور شکل دادن مجدد میلگردها جدا خودداری شود در صورت مشاهده چنین مواردی باید به مهندس ناظر اعلام گردد تا مطابق ضوابط اقدام شود .

 

6- تمام میلگردها باید به صورت سرد و تا حد امکان با دستگاههای مکانیکی خم شوند از خم کردن آرماتورها و بولتهای صفحه های ستون به کمک حرارت ( هوابرش ) جدا خودداری شود.

شکل: نحوه صحیح خم کردن آرماتورها به صورت سرد و در دمای معمولی.

 

7- توجه داشته باشید که آرماتوربندی را که توسط مهندس ناظر تایید شده است نباید قبل از بتن ریزی تغییر داد (خصوصا از خارج کردن میلگردها جدا خودداری نمایید و در صورت مشاهده سریعا به مهندس ناظر گزارش دهید.)

8- فاصله بین میلگردها تا سطح قالب بندی حداقل باید 5/2 سانتی متر باشد تا پوشش بتنی روی میلگردها دارای ضخامت مناسبی باشد و علاوه بر ایجاد پیوستگی بین بتن و میلگرد، محافظت میلگردها در برابر خوردگی و زنگ زدگی انجام شود.

Ø´Ú©Ù„: رعایت نکردن فاصله بین میلگردها Ùˆ جداره قالب باعث از بین رفتن سریع Ù¾ÛŒ Ù…ÛŒ شود. ایا مجریانی Ú©Ù‡ خودشان در زلزله نبوده­Ø§Ù†Ø¯ Ùˆ از دست دادن زن Ùˆ فرزند را نچشیده­Ø§Ù†Ø¯ØŒ بهتر از این خواهند ساخت؟

شکل: فاصله مناسب بین میلگرد و دیواره قالب باعث استحکام و بالارفتن عمر پی و در نتیجه سازه و بالا رفتن مقاومت در برابر زلزله خواهد شد.