دلايل استÙاده از صÙØÙ‡ ك٠ستوني Ùˆ بولت:
ستونهاي يك ساختمان اسكلت Ùلزي ØŒ نقش انتقال دهنده بارهاي وارد شده را به Ùنداسيون (به صورت نيروي Ùشاري ØŒ كششي ØŒ برشي يا لنگر خمشي) به عهده دارند. در اين ميان ØŒ ستون Ùلزي با صÙØÙ‡ اي Ùلزي كه از يك سو با ستون Ùˆ از سوي ديگر با بتن درگير شده است روي Ùنداسيون قرار مي گيرد. توجه به اينكه ستون Ùلزي به علت مقاومت بسيار زياد تنشهاي بزرگي را تØمل مي كند Ùˆ بتن قابليت تØمل اين تنشها را ندارد Ø› بنابراين صÙØÙ‡ ستون واسطه اي است كه ضمن اÙزايش Ø³Ø·Ø ØªÙ…Ø§Ø³ ستون با پي ØŒ سبب مي گردد توزيع نيروهاي ستون در خد قابل تØمل براي بتن باشد. كار اتصال صÙØÙ‡ زير ستوني با بتن بوسيله ميله مهار (بولت Bolt) صورت مي گيرد Ùˆ براي ايجاد اتصال ØŒ انتهاي آن را خم مي كنيم Ùˆ مقدار طول بولت را Ù…Øاسبه تعيين مي كند. تعداد بولت ها بسته به نوع كار از دو عدد به بالا تغيير مي كند ØŒ Øداقل قطر اين ميله هاي مهاري ميلگرد نمره 20 است Ø› در Øالي كه صÙØÙ‡ تنها Ùشار را تØمل مي كنر ØŒ بولت نقش عمده اي ندارد Ùˆ تنها پايه را در Ù…ØÙ„ خود ثابت Ù†Ú¯Ù‡ مي دارد . نكته مهم هنگام نصب ستون بر روي صÙØÙ‡ تقسيم Ùشار اين است كه Øتما انتهاي ستون سنگ خورده Ùˆ صا٠باشد تا تمام نقاط مقطع ستون بر روي صÙØÙ‡ بيس پليت بنشيند Ùˆ عمل انتقال نيرو بخوبي انجام پذيرد . از آنجا كه علاوه بر Ùشار ØŒ لنگر نيز بر صÙØÙ‡ زير ستوني وارد مي شود ØŒ طول بولت بايد به اندازه اي باشد كه كشش وارد شده را تØمل نمايد كه اين امر با Ù…Øاسبه تعيين خواهد شد.
انواع اتصال ستون به شالوده :
جزئيات اتصال ستون Ùلزي به شالوده بتني به نيروي موجود در پاي ستون بستگي دارد . در ستون با انتهاي Ù…Ùصلي Ùقط نيروي Ùشاري Ùˆ برشي از ستون به شالوده منتقل مي شوند. اگر بخواهيم لنگر خمشي را نيز به شالوده منتقل نماييم ØŒ در ان صورت ØŒ نياز به Ø·Ø±Ø Ø§ØªØµØ§Ù„ مناسب براي اين كار خواهيم داشت كه اتصال گيردار خوانده مي شود.
روش نصب پيچهاي مهاري :
به طور كلي ، دو روش براي نصب پيچهاي مهاري وجود دارد :
الÙ) نصب پيچهاي مهاري در موقع بتن ريزي شالوده ها : در اين روش ، پيچها را در Ù…Øلهاي تعيين شده قرار مي دهند Ùˆ موقيعت آنها را به وسيله مناسبي تثبيت مي كنند Ø› سپس اطراÙشان را با بتن مي پوشانند . روشهاي گوناگوني براي تثبيت پيچهاي مهاري در Ù…ØÙ„ خود وجود دارد كه صورت زير ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ø®ÙˆØ§Ù‡Ù… داد :
روش اول : ابتدا بوسيله صÙØÙ‡ اي نازك مشابه با ورق ك٠ستوني كه شابلن يا الگو ناميده مي شود . قسمت Ùوقاني بولت Ùˆ قسمت پايين را بوسيله نبشي به يكديگر مي بنديم تا مجموعه اي بدون تغيير شكل به دست آيد Ø› آن گاه Ù…Øورهاي طولي Ùˆ عرضي صÙØÙ‡ الگو را با مداد رنگي ( Ú¯Ú† Ùˆ يا رنگ) مشخص مي كنيم Ø› سپس بوسيله ريسمان كار يا دوربيت تئودوليت با ميخهاي كنترول Ù…Øور كلي Ùنداسيون را در جهتهاي طولي Ùˆ عرضي به دست مي آوريم Ùˆ به كمك شخصي با تجربه در موقيعت مناسب آن قرار مي دهيم. ( Ù…Øور طولي Ùˆ عرضي صÙØÙ‡ شابلن بر Ù…Øور طولي Ùˆ عرضي كلي Ùنداسيون منطبق مي شود Ùˆ در ارتÙاع صØÙŠØ Ùˆ به صورت كاملا تراز نصب مي گردد.) سپس به وسيله قطعات آرماتور آن را به ميلگردهاي شبكه آرماتور Ùنداسيون يا به قطعات ورقي (كه در بتن قرارداده اند ) جوش (منتاژ) داده مي شود Ø› به گونه اي كه هنگام بتن ريزي ØŒ صÙØÙ‡ از جاي خود Øركتي نداشته باشد. بايد دقت داشته باشيم كه در موقع بتن ريزي ØŒ هوا در زير صÙØÙ‡ شابلن ØŒ Ù…Øبوس نسود . براي اين منظور ØŒ معمولا سوراخ بزرگي در وسط شابلن تعبيه مي كنند كه وقتي بتن از اطرا٠زير صÙØÙ‡ را پر مي كند ØŒ هوا از راه سوراخ خارج گردد Ùˆ با بيرون زدن بتن از وسط صÙØÙ‡ ØŒ از پر شدن كامل زير آن اطمينان Øاصل شود.
روش دوم : صÙØÙ‡ تقسيم Ùشار پيش از بتن ريزي پي به طور دقيق در Ù…ØÙ„ خود قرار مي گيرد Ùˆ بوسيله آن بولت ها در جاي خود ثابت مي شوند . پس از بتن ريزي ØŒ صÙØÙ‡ را از جاي خود خارج مي كنند Ùˆ در كارگاه به طور مستقيم به پاي ستون متصل مي نمايند Ùˆ پس از نصب ستون به همراه صÙØÙ‡ مهذه ها را Ù…Øكم مي بندند. در اين Øالت ØŒ هر صÙØÙ‡ اي بايد كاملا علامت گذاري شود تا هنگام نصب اشتباهي رخ ندهد.
روش سوم : صÙØÙ‡ را قدري بالاتر از Ù…ØÙ„ اصلي خود Ù†Ú¯Ù‡ مي دارند تا Ù…ØÙ„ ميله هاي مهار به طور دقيق تعيين شود Ø› سپس ميله مهارها را ثابت مي كنند Ùˆ عمل بتن ريزي را انجام مي دهند Ø› در Øالي كه صÙØÙ‡ هنوز در جاي خود ثابت است . پس از پايان ياÙتن بتن ريزي صÙØÙ‡ را در تراز مورد نظر Ù†Ú¯Ù‡ مي دارند . اين عمل را مي توان به وسيله مهره هاي Ùلزي در زير صÙØÙ‡ اي كه ميله مهارها از درون آنها عبور كرده اند با پيچتندن Ùˆ تنظيم آنها تا تراز لازم انجام داد. سپس Ùاصله هاي بين دو صÙØÙ‡ Ùˆ روي بتن پي با ملات ماسه شسته Ùˆ سيمان به نسبت يك Øجم سيمان به دو Øجم ماسه كاملا پر مي گردد يا از ماسه سيمان نرم (گروت) استÙاده مي گردد.
ب) نصب پيچهاي مهاري پس از بتن ريزي شالوده : در اين روش ØŒ در Ù…ØÙ„ پيچهاي مهاري به وسيله قالب در داخل بتن Ùضاي خالي ايجاد مي كنند كه اين قالب جعبه ناميده مي شود . ميلگردي در بتن قرار مي دهيم ، پس از گرÙتن Ùˆ سخت شدن بتن شالوده ØŒ جعبه را از Ù…ØÙ„ خود خارج مي كنيم Ø› سپس پيچ مهاري را در Ù…ØÙ„ خود درگير با آرماتور قرار مي دهيم Ùˆ تنظيم مي كنيم Ùˆ اطرا٠آن را با بتن ريزدانه ( با ØÙظ اصول بتن ريزي) پر مي كنيم . لازم به يادآوري است جعبه اي كه براي ايجاد Ùضاي خالي لازم براي نصب پيچ مهاري به كار مي رود ØŒ بايد چنان Ø·Ø±Ø Ø±ÙŠØ²ÙŠ Ùˆ ساخته شده باشد كه به سادگي Ùˆ در Øد امكان ØŒ بدون ضربه زدن ØŒ شكستن Ùˆ خرد كردن از داخل بتن خارج شود. براي اين منظور مي توان از جعبه هايي كه قطعات آنها به صورت كام Ùˆ زبانه متصل مي شوند يا از جعبه هاي لولايي Ùˆ ساير اقسام جعبه ها استÙاده كرد . در مواردي كه از پيچهاي مهاري با قلاب انتهايي Ùˆ ركاب يا از پيچهاي مهاري با انتهاي كلنگي استÙاده مي شود . براي سزعت بخشيدن به كار ØŒ از جعبه هاي ساخته شده يا ورقهاي Ùولادي كه در درون بتن باقي مي مانند ØŒ استÙاده مي شود . بايد توجه داشت كه اين شيوه كار بيشتر براي Ùنداسيون ماشين آلات صنعتي در كارخانجات كاربرد دارند . لازم به ذكر است در بعضي مواقع براي اتصال ك٠ستون به شالوده ØŒ به جاي پيچهاي مهاري از ميلگردها يا تسمه هايي استÙاده مي كنند كه به ورق ك٠ستون جوش داده مي شوند كه به اين صورت مي باشد كه معمولا در موقع بتن ريزي ØŒ مجموع ورق ك٠ستونها Ùˆ مهارها را در شالوده كار مي گذارند ØŒ پس از گرÙتن Ùˆ سخت شدن بتن ØŒ ستون را روي ورق ك٠ستون قرار مي دهند Ùˆ جوشكاري مي كنند.
Ù…ØاÙظت ك٠ستونها Ùˆ پيچهاي مهاري ( مهره Ùˆ Øديده ):
ك٠ستون ها از جمله قطعات ساختماني هستند كه اغلب در معرض اثر شديد رطوبت قرار دارند Ùˆ بايد به Ù†ØÙˆ مطلوب ØÙاظت شوند . در ساختمانهاي معمولي Ùˆ به طور كلي در ساختمانهايي كه پس از پايان ياÙتن كار اسكلت Ùلزي ديگر نيازي به بازديد Ùˆ تنظيم ك٠ستونها نيست ØŒ اطرا٠ك٠ستون را با بتن پر مي كنند Ùˆ در صورتي كه قبل از بتن ريزي Ø³Ø·ÙˆØ Ùولادي خوب تميز شده Ùˆ كا جوش يا زغال جوش برداشته شده باشد ØŒ بتن به Ùولاد مي چسبد Ùˆ آن را كاملا Ù…ØاÙظت مي كند . در بعضي ديگر از ساختمانها ØŒ ك٠ستونها را نظير ساير قطعات به وسيله رنگ Ù…ØاÙظت مي كنند . در ساختمانهاي صنعتي كه امكان باز كردن Ùˆ نصب مجدد آنها وجود دارد ØŒ با مواد قيري مخلوط با ماسه نرم از ك٠ستون ها ØÙاظت مي شود Ø› همچنين براي تميز ماندن Øديدهاي پيچهاي مهاري Ùˆ دوري از آسيب ديدگي بايد قبل از بتن ريزي Ùنداسيون ØŒ قسمت Øديدها به وسيله پلاستيك يا گوني يا سيم مناسب بسته شده ØŒ پوشش مناسب صورت گيرد .